Saturday, June 24, 2023

Ăn măng độc hại thế nào?

 
T năm được 11 tui cho đến nay, tôi không bao gi ăn măng, tr khi măng do chính tôi mua khi còn tươi và t mình làm món ăn. Ai mi tôi ăn, tôi lch s t chi. Nhiu người t ái, ma mai rng tôi không dám ăn măng thì ri cũng chết.

Phi, đàng nào cũng chết, nhưng chết vì ăn măng thì tôi không di gì. Mà hơn na, dđã được chết ngay, còn phi khn kh mt thi gian ri mi được chết.

Mi các bn đọc bài này để thy cơ th ca chúng ta rt cn đến măng, nhưng làm món ăn vi măng sao cho ngon ming mà không cn thn thì tai hi chng kém gì ung thuc độc.

Cách nay hơn mt thế k, nhng người tr tui theo Tây hc Min Bc để ý đến hai điu:

Th nht, rt nhiu bà min quê b toét mt.

Th hai, rt nhiu ông hút thuc lào cũng b như vy.

Lúc đầu, người ta tin rng các bà b toét mt là vì tm ra bng nước dưới ao tù. Thế nhưng ti sao các ông cũng tm bng nước đó mà li không sao?

Kế đến, mt s người hút thuc lào b toét mt là ti vì khói thuc lào. Thế nhưng ti sao các ông thành th cũng hút thuc lào thì li không b toét mt?

Cui cùng, người Pháp đã gii thích cho h được biết mt cách rõ ràng:

Ti các vùng nông thôn chđồng rung, không có cây ci gì ngoài các bi tre, các bà nu ăn bng rơm r và lá tre, cành tre khô. Chính khói ca cành và lá tre có cht độc làm cho h b hng mt. Tương t, các ông dùng đóm bng tre ch ra để hút thuc lào và khói độc ca đóm làm h hng mt. Chưa hết, khói độc t tre còn làm cho h b còng lưng, đau khp xương khi v già, hoc ngay c khi chưa già.

T đó v sau, các bà khuyên nhau, ch dùng rơm r nu ăn, tránh dùng cành và lá tre.

Các ông thì ch đóm, đem ngâm nước mt thi gian khá lâu ri mi dùng để hút thuc lào. Thế là nn toét mt gim hn. Tuy vy, nn còng lưng và chng gy sm thì càng ngày càng tăng. Lý do là càng ngày người ta càng nghĩ ra nhiu món ăn mà măng là chính. H không biết rng ăn thì ngon ming nhưng măng li là th c độc hi nht mà con người ăn vào.

Hin nay trên thế gii có vào khong 1 ngàn 050 ging măng mà trong đó, có vào khong 110 ging là ăn vào không chết. Thế nhưng tt c đều có cha cht taxiphyllin mà cht này thuc h thch tín (cyanide) độc dược mnh nht mà nhân loi biết đến hin nay. Thế mà nhiu người trong chúng ta làm dưa măng, ri va ăn va khen ngon, li còn nhường cho nhau ăn. RIP.

Sau đây là nhng gì mà chúng tôi có th trình bày cùng các bn, da theo mt cuc nghiên cu mi nht vào năm 2017 và được gii Y dược hc tha nhn năm 2018.

Các bn biết rng độc cht cyanide có th b tiêu hu nếu chúng ta nu nó lên. Như vy, khi chúng ta luc măng ti nhit độ 208 Fahrenheit hoc 98 độ Celsius thì cht cyanide trong mc măng b tiêu hu, nhưng ch 70 phn trăm. Nếu chúng ta chu khó thay nước và luc sôi thêm khong 2 tiếng đồng h lin nhit độ 215 độ Fahrenheit tc là 102 độ Celsius thì tng s lượng cyanide còn li trong măng là 3 phn trăm. Nhiêu đó đủ đểăn mòn dn lp sn các khp xương, nht là đầu gi và mt cá.

Như đã nói trên, các c ngày xưa ngâm các ng tre dưới nước mt thi gian dài trước khi ch ra làm đóm hút thuc lào. Các c biết rng tre mà ngâm dưới nước lâu ngày thì cht độc trong nó s gim bt rt nhiu.

Tương t, nếu măng mà ngâm trong nước ba ngày lin thì sau đó, nếu nu sôi vài tiếng đồng h, lượng cyanide còn li không đáng k. Vn đề là liu các tim ăn có làm k như thế hay không. Đó là lý do ti sao tôi không ăn măng do người khác làm, dù là người thân.

Ti Úc hin nay, có bán măng đã biến chế đựng trong các hũ thu tinh. Măng này được nhp cng t các quc gia vùng Địa Trung Hi như Ý Đại Li, Th Nhĩ K, Hy Lp. Trong tiến trình chế biến, cyanide đã được kh gn hết hn nên nếu đem phân cht, chúng ta s thy ch còn du vết ca cht thch tín này, chưa ti 1 phn trăm.

Riêng các loi măng ướp mui đóng hũ ca Tàu Cng bán ti Úc thì ngoài cht chng thu thng sulfite có cha sulfurous acid, còn có cht sulfur dioxide để gi cho măng còn màu vàng ti. Nhng th này mà ăn vô thì khi nói các bn cũng biết tác hi.


ĂN MĂNG ĐƯỢC NHNG LI ÍCH NÀO?

Trong tt c các loi rau, trái cây, và c mà chúng ta ăn được thì măng là th ít cht đường nht. Nó cũng có rt ít nhit lượng (calorie) nên các bn ăn măng không s b béo phì. Nó còn có nhiu cht đản bch tinh (protein) nên là mt món ăn chay lý tưởng.

Măng li còn có rt ít cht cholesterol tng hp và cholesterol LDL. Vy nên các bn b các chng bnh v tim không phi lo lng.

Sau hết, măng có nhiu cht potassium gp đôi chui. Trong tt c các loi rau, trái cây, và c mà chúng ta ăn thì măng ch thua rau spinach v cht này mà thôi.

Tóm li, người Nht xem măng ging như con cá nóc (fugu). Nếu chúng ta biết ly cái độc ca nó ra trước khi ăn thì rt tt.

Nếu không, thì ... không sao, ai mà chng phi chết.

Đó là tt c nhng gì mà chúng tôi biết được và có th gi đến các bn. Chúc các bn ăn măng ngon ming mà không s chng gy sau này.

Khiết Nguyễn 

No comments:

Post a Comment