Monday, January 11, 2016

Richard Gere - Người vô gia cư

Trong bài phng vn này, ông Richard Gere nói v cun phim người vô gia cư Nu Ước (ta đ cun phim “Time Out Of Mind“).  Ông k rng khi v trí là mt ngôi sao đin nh nhiu người biết đến, thì nhng giây phút y tt c người hâm m ai cũng mun đến gn ông, mun bt tay ông, trò chuyn vi ông và gn như luôn luôn khán gi ái m đu mun chp hình chung. H t ra thân thin vi ông khi có dp gp ông nhng bui tiếp tân hay nhng dp ra mt phim có ông tham d. Cách ông din t làm tôi nghĩ đến câu nói ca người mình "thy người sang bt quàng làm h". 

Thế mà, ông bo rng, rt oái ăm khi ông làm phim v người vô gia cư ông tr nên mt người vô hình gia xã hi. Đ đm bo cho hình nh ca phim trung tht và gn sát vi cuc sng nên đoàn làm phim du mt (hidden away camera crew).  Dân chúng, k khách quan bên ngoài đường không nhn ra ông cũng như không nhn biết là có mt đoàn làm phim đang quay ông.  Trong phim ông vào vai mt nguòi vô gia cư tên George.  Richard Gere hoàn toàn nhp vai.

George đang ngi lây lt va hè thành ph Nu Ước xin tin.  George là người không có tí giá tr gì trong xã hi. Ông cm thy hoàn toàn lc lng gia thành ph ln này. C my tiếng đng h ông ngi bên l đường. Không ai nhn ra ông. Không mt ai đưa mt nhìn thương xót hoc hi han cho thân phn, hoàn cnh ca ông, mt người rt nghèo không có nơi chn nào đ đi v. Tri qua my tiếng giang nng quan sát nhp sng hi h ca thành ph. Nhìn ông đi qua bà đi li vi chuyn đng tht vi vàng, hp tp. Ông như đã b dt ra khi cuc sng. Tĩnh lc trong cm giác cô đơn, xót xa ông chiêm nghim v cuc đi. Mt vài tiếng leng keng, vang lên khô khc, George đếm được đúng mt đô la rưỡi cho by nhiêu tiếng ngi lê lết gia ch đi. Không mt ai dng li bt chuyn vi George dù ch là mt câu thăm hi bâng quơ. George bt đu lê bước đến các thùng rác công cng. Lúc ông đang bươi móc thùng rác nhà ga Grand Central, có duy nht mt người ph n du lch gc Pháp đng lòng trc n đã tng cho George mt gói đ ăn nh.
 
Đc xong bài báo này, tôi nghim được mt điu là cuc đi s tht d dàng b rơi mình nếu mình là người vô gia cư. Ma mai tht khi mt ngôi sao ni tiếng như ông Richard Gere, ngi ngoài đường hàng my gi đng h mà chng ai đoái hoài đến, trơ tri, l loi.  Không mt ai nhn ra đó là mt ngôi sao đin nh rt ni tiếng.  Ch vì ông ăn bn lôi thôi, ngi lây lt va hè.  Cuc đi có th tht là lnh lùng đi vi mt người đi bên l xã hi như hoàn cnh ca nhng người vô gia cư. 
 
Cũng theo bài báo phng vn này thì h không đ cp đến vic là h đã hóa trang cho ông Richard Gere hay ông đeo kính râm c gi dng thành người khác.  Richard Gere nói ông tht s cm nhn được thân phn vô cùng nh nhoi ca người vô gia cư cũng như ông gn tuyt vng vi cm giác mình không hin hu trong không gian náo nhit, âm thanh hn đn, nhp sng quay cung.  Mi người hi h, vi vàng, có người v mt lo lng, bn bu vi trách nhim hng ngày ca h, vi vn đ cuc sng ca tng cá nhân  ngay trong thành ph ln này. 
 
Tôi  đi làm thin nguyn vi Hi Brothers Helpers nhà th La Placita, được gp nhiu nhân vt ng nghĩnh và thú v.  Người vô gia cư cũng có, mà trong đoàn thin nguyn viên cũng có.
 
Có mt người vô gia cư là Vit nam, ông ta lai M đen.  Người nh thó mà gan thì tht ln.  Tôi biết được điu ny nh có mt ln tôi chng kiến ông gây g vi mt nhân vt vô gia cư khác, M trng, cao to và ăn nói ln tiếng.
 
Không biết bt ngun t đâu h gây s nhau.  Thế mà, ông Vit nam này không chùn bước. Trong lúc li qua tiếng li, ông t v gan d và sn sàng đi đu như s lao vào đánh ln mà không ngn ngi.  Ông cho bn tôi cm giác là ông không e dè, s st gì hết.
 
Tht tình c tôi có đc bài viết v ông my năm trước do mt t báo Alive, xut bn hng tháng ca nhân viên làm vic cho thành ph  (City Employees Club of Los Angeles).
 
Ta bài báo là "Nhng con người chúng tôi gp" "People we see in downtown Los Angeles".  Tôi cũng nên nói sơ qua v t báo này.  H thường đi tìm kiếm và phng vn các nhân vt đin hình mà h tình c bt gp được.  Hoc nhng nhân vt có đc đim khác bit, l kỳ hay do cơ duyên đưa đy khi h đi lòng vòng trên đường ph Los Angeles, h liên tc chm mt vi nhân vt này.  S n bn tháng 12 năm 2011 vi tiêu đ: “Phng vn ông Do Thanh Diem - mt người gc Vit".   Khi đó ông đúng 43 tui.
 
Trong bài phng vn, ông nói ông là người Vit lai M đen, sinh ra ti Sài gòn.  Ông b cha m b rơi ngay t lúc ông va chào đi.  Ông đã tri qua mt tui thơ đy cơ cc và đau kh, b trêu chc, khinh b do vóc dáng, hình dng con lai ca mình.  Ông chưa tng được cp sách đến trường và bi đi lang thang đường ph Sài gòn.  Nhng năm tháng tui thơ đó ông như mt ht bi sng lây lt, rày đây mai đó không gia đình, thân bng quyến thuc.
 
Năm 1988 ông được qua M theo dng con lai tìm kiếm cha m rut.  Ông đnh cư và làm vic cho hãng Lee´s Jeans tiu bang Georgia.  Ri ct bước luu lc đến tiu bang California.  Khi được phng vn, tr li câu hi:

- "Ông ao ước điu gì?".
- "Tôi mong mun gp được Ba má ca tôi." 
 
Đc câu tr li ca ông mà tôi xúc đng quá đi.  Mt người con b cha m b rơi lúc va sinh ra, đ ri tiếp theo là nhng quãng ngày dài sng cuc đi cơ cc nhc nhn.  C tưởng tâm hn ông dy vết sn chai đá, hn thù.  Nhưng không, ông vn khao khát được gp li cha m rut mà không h trách móc ti sao h li b rơi ông cô đc gia ch đi.
 
Ông cũng nói thêm khi xưa qua đến M do chán đi ông lêu lng, b hc.  Nên bây gi điu hi hn và tiếc nui nht ca ông đó là không c gng theo đui vic hc đến nơi đến chn.  Ông chn lm bn và đi sai đường.  Ông có li chia s vi mi người đó là c gng hc, c gng có kiến thc, thành tài.  Ngoài ra ông cũng nói v s thích thn tượng ca ông là Lý tiu Long và Michael Jackson, thích ăn sô cô la và tht bò lúc lc và ước mơ ca ông là được m mt nhà hàng.
 
Tôi nghĩ, lúc còn Vit nam, ông đã là mt ht bi vì s phn hm hiu.  Cng thêm thành kiến xã hi Vit nam thi by gi coi r con lai, khinh ông.  Sang đến M, mc dù có được cơ hi bt đu mi th t đu nhưng ông li đ vut mt tm tay và tiếp tc tr thành mt ht bi ca đi.   Bây gi là người vô gia cư, ông sng hôm nay đon đường này, ngày mai đon đường khác trong phm vi trung tâm thành ph LA. Tôi nghĩ mà thy bun và tht ti cho s phn ca ông.  Gn nht đây là khi tôi đi b ra đ giúp hi thin nguyn.  Tôi ly cơm trng nóng, trn vi ruc tht chà bông, làm thành vài tô và nh thm là tôi s tng cho ông và hai người Vit Nam vô gia cư khác mà tôi gp h thung xuyên hoc cho vài người châu á khác. Tôi nghĩ hp khu v h s ăn ngon do đ ăn thun Vit vi my tô cơm ruốc.
 
Lúc gp tôi đưa cho ông mt tô, ông nói vi tôi “đưa thêm tô na đi, tui đ dành cho con v tui”.  Nghe ông nói vy, tôi cũng thm thy mt ít nim vui vì như vy là ông có người bu bn, chia s cuc sng vô gia cư ca ông.
 
Nhân vt th nhì tôi đoán anh là người Vit nam lai Tàu vì ging nói.  Ln đu tiên anh trông thy tôi, anh hi ngay “Vit nam h?”.  Nhng ln sau, tôi cũng hơi có mt chút thiên v, đ lên hp đ ăn ca anh thêm mt cái bánh ngt hay cho anh thêm trái cam chng hn.  Mi ngày hôm qua, anh tìm đến gn tôi và hi tôi: "Có mn không?" tôi tr li:  "Kỳ trước đưa cho anh 2 cái mn đâu ri?".
 
Anh tr li anh cn cho mt vài người khác, đàn bà.  Anh khoe vi tôi là anh sp vô mt chương trình gì đó, anh nói sp vô program ri.  Tôi đoán chng là mt chương trình hoc cai nghin, hoc chương trình dy vic làm.   Nghe xong tôi nói vi anh là tôi mng cho anh, chúc anh may mn.  Tôi cũng nh lòng, ngày mai tôi s tìm mt vài cái mn M tôi cha trong ga ra hay mn ca tôi đưa cho anh.  "Miếng ăn khi đói bng gói khi no".  Tôi hiu tng người ta cái gì người ta cn và tng đúng lúc, thì có ý nghĩa hơn là khi h không cn.  Nht là Tri Cali t hôm đi gi đến gi bt đu se lnh vì vào tháng 11, sp mùa mưa bão El Nino. 
 
Mt người Vit nam khác na mà tôi có duyên gp.  Ch tên là Tammy, người be bé.  Ch thung kêu tôi cho ch thêm mt cái bánh ngt vì ch rt thích ăn ngt.  Ti qua sau khi mi vic phc v thc ăn xong xuôi, tôi đi ngang ch, tin th dng li hi ch có cn gì thêm na không? Ch mm cười vi vàng nm tay tôi, quàng vai ân cn nói nhỏ: "My friend, my friend có nguyên hp bánh Donuts nè, 8-9 cái trong này nè.  Cm v đi em, làm qùa cho con, cháu nhà đi em".
 
Tri đt c mt hp bánh mà ch thích ăn nht, vy mà ch sn lòng cho tôi.  Không hiu ai tng ch, t hn lúc nhn hp bánh ch vui mng lm.  Vy mà gi ch không do d mun chia s bánh vi tôi.  Trong c s tuyt vng dù phi sng trên đường ph, thiếu thn đ mi th, ch vn có tm lòng hin hòa "cho đi và nhn li" tht đi quý giá! Tôi ôm ch nhè nh và nói cám ơn.  Nhìn theo vóc dáng nh bé, gy gò ca ch ôm hp bánh đi khut đến cui góc ph.  Tôi bng thy mt mình cay cay.  Tôi khóc vì cm đng tm chân tình ca ch. 

Nhà tôi không xa trung tâm thành ph, hai v chng tôi thung đi b đến s làm.  Tôi và ông xã gp được mt người vô gia cư trên đường.  Ông ta tên Herman, đến thành ph LA trong nhng năm 70 t tiu bang Pensylvania min đông nước M.  Ông là người rt ngăn np, căn c theo ba lô ông đeo trên người và cách phc sc ca ông dù là mt người vô gia cư.  Ông là mt người nh nhàng, tr li t tn khi chúng tôi có dp trò chuyn cùng ông.  Ông có mt ch trú c đnh là băng ghế xe buýt đi din Music Center trên đường Grand vào bui chiu ti.  Ông nói vi chúng tôi rng ông không ăn tht.  Chưa bao gi ông xin tin chúng tôi t ngày đu tiên chúng tôi có duyên gp ông.  Khi chúng tôi tng ông quà, bánh, trái cây, ông đu nhn vi mc đ chng mc, va phi.  Đôi khi ông t chi nếu ti tôi ép ông ly hơn vài cái bánh ngt hay vài trái cam, món ông thích nht.  Ông nh nhàng gii thích vì ông đi b nhiu và lên xe buýt ra công viên Griffith.  Đến bui ti ông mi tr li trung tâm thành ph do vy ông không mun vác nng nhiu th đ. Thnh thong chúng tôi có nhã ý tng ông tin.  Ông là người vô gia cư  đu tiên t chi tin cho và ân cn nói rng ông có đ tin ri không cn thêm.  Mt ln ông tâm s vi v chng tôi là vào mùa l T Ơn và gn Giáng Sinh thì ông thy người ta tr nên rng lượng, bao dung lm.  Có l mùa đông làm mi người có cm giác nhn ra mình may mn hơn hoc mun cho đi mt phn s may mn mình có được vi tha nhân.
 
Ông k là nhng người đi l đến nhà th Cathedral (băng ghế ông ưa ngi là ch cách mt ngã tư t nhà th Cathedral ca LA) và người đi xem hòa nhc hay nhng bui trình din kch Music Center và Disney Concert Hall.  Khách hay cho ông tin hoc thc ăn còn dư ca bui ăn ti.
 
Tôi nghe thy cũng m lòng giùm ông là còn nhiu người có lòng ho tâm, tng ông tin hay thc ăn.  Đôi khi tôi c thc mc là mc dù có tin trong tay, nhng người vô gia cưy có b xua đui khi h đi vào siêu th hay nhà hàng hay ch không? Tôi đã tng trông thy nhân viên bo v canh gác nhà hàng, quán ăn hay ch thường mi nhng người vô gia cư đi ra.  Do h ăn mc xc xếch, qun áo bn thu và mùi hôi thoát ra t cơ thth là nhiu ngày không tm ra ca h làm khách hàng trong các ch, quán đó khó chu.
 
Ch Phượng tôi thường cho tin nhng người đng góc đường, có khi là Bolsa, có khi là gn li ra ca xa l. Có người xin tin vi nhng tm bng viết đùa, chng hn như: "nói tht nhe, ch cn tin mua bia".  Có người thì ghi là cu chiến binh, hoc va mt vic làm, ... vân vân …..
 
Tôi k vi ch tôi là nhìn nhng người này h ăn mc tươm tt quá.  Em nghe nói hmt nhóm chuyên môn làm vy, ch mt ngày h có th kiếm được mt s tin kha khá.  Tôi góp ý  vi ch tôi là mình cho bt li, thay vào đó cho h thêm đ ăn vì tôi đoán phng chng là mt vài người có v như là người nghin thuc hay nghin rượu.
 
Ch tôi khoát tay và bo tôi, khi cho là mình cho, không cn biết tin mình cho h s làm gì vi nó.  Tôi yên lng không nói thêm vì nghĩ đó là cách giúp người ca riêng ch.
 
Ln trước trong bài  "T ơn đi"  khi tôi viết thc đơn hàng tun không thay đi mà quên không đ cp đó là thc đơn trong mùa hè.  Mi th 6, thnh thong có hàng ph tri do các nhà ho tâm hay ch búa siêu th tăng thêm.  Hi có th b vào bao giy và phát ra thêm sa ya ua chua, nho khô, ko bánh bích qui, bánh mì lát vi tht ct sn.
 
Có nhng người vô gia cư khi xem xét bc đ ăn, h có th nói vi chúng tôi là h ch ăn súp đu kiu M h gi li bánh mì thit.  Vài ngày trong tun, có mt s người vô gia cư nói vi chúng tôi là h ch ăn sà lát thôi, hoc cơm không thôi.  Tùy theo nhân vt riêng đó yêu cu, chúng tôi da theo đó mà phc v.  S nhân đòi hi thc đơn riêng bit vy thì rt ít, cho nên din tiến ca phn phân phát đ ăn thung là rt trôi chy.
 
Tôi thung thm bo lòng rng cho đến khi nào hai v chng tôi vn còn làm vic cho tiu bang và sng Los Angeles, chúng tôi vn tiếp tc c gng tham gia công vic thin nguyn ca Hi Brothers Helpers này.
Nh nhng câu tr li ca ông Richard Gere khi ông hóa thân làm nhân vt vô gia cư trong phim.  Tôi càng thm thía và thuơng cm cho h.  H có th trong quá kh là nhng người có hc thc, có công ăn vic làm, có gia đình, người thân.  Mt sm mt chiu hoàn cnh có th đưa đy vn mnh ca mt con người lâm vào cnh bi đát.  Đi sng là vô thung, nay còn, mai mt  như trong Đo Pht dy.
 
Chúng ta hãy nghe ông Richard Gere tâm s trong bài phng vn: "Tôi cu mong nhng n lc ca tôi và b phim nói v người vô gia cư s đưa đến kết qu tt đp.  Mong gt hái được phn ng tích cc ca xã hi đi vi vn đ vô gia cư ngày càng tăng các thành ph ln".
 
Ông nói thêm: "Nhng vn đ tôi đi phó trc din và c gng tranh đu thường là khó khăn.  Không có li lc, không tin bc hay quyn hành gì nhưng mình vn làm vì đó là điu đúng đ làm". 
 
"You do it because it is the right thing to do."
 
Câu nói này s là kim ch nam cho tôi tiếp tc tham gia công vic hi Brothers Helpers trong nhng ngày tháng ti ./.
 
Ngc Vân

No comments:

Post a Comment