Han Kang từ chối họp báo, ăn mừng giải thưởng Nobel văn chương 2024 - Tuấn Khanh

Trích đoạn giới thiệu tác phẩm 'Người Ăn Chay-Vegetarian' của nhà văn Han Kang đa đưa tác giả đoạt giải Nobel Văn chương 2024!

Người ăn chay là một cuốn tiểu thuyết ba phần về câu chuyện của Yeong-hye, một người vợ hiếu thảo Hàn Quốc, được thúc đẩy bởi một giấc mơ, quyết định một ngày để trở thành một người ăn chay. Hành động thay đổi này đã gây ra một số xung đột trong cuộc sống gia đình cô và được xem như một cuộc nổi loạn của Yeong-hye. Cô ngày càng kỳ lạ và đáng sợ, các mối quan hệ dường như bình thường trở thành những hướng bạo lực, xấu hổ và mong muốn.

Nhận xét về cuốn sách, tờ báo The Guardian cho biết: “Qua ba phần, chúng tôi đang áp chặt vào cấu trúc linh hoạt nhất của một xã hội – những kỳ vọng của hành vi, hoạt động của các tổ chức – và chúng tôi xem họ thất bại từng người một. Đó là một sự giằng xé nội tâm muốn thoát ra khỏi những dây trói ngày thường của một phụ nữ hiện đại. Ngoài ra tác phẩm còn mang đến sự gợi cảm, khiêu khích và bạo lực, cùng với hình ảnh mạnh mẽ, màu sắc đáng ngạc nhiên và những câu hỏi đáng suy ngẫm”.

***

Ba truyện ngắn hay, độc lập nhưng cũng có thể gộp gọi tiểu thuyết (bản gốc không định rõ). Bởi vì cũng những con người đó, nền tảng, xuất xứ đó, nhưng tác giả xây dựng thông qua cái nhìn của các nhân vật khác nhau theo từng sự chuyển biến của câu chuyện. Han Kang giải mã những vùng tăm tối nhất trong con người họ, bắt đầu từ những khao khát bình thường hay đặc biệt, dần dần trở thành những chấn thương không thể nào chữa được. Các nhân vật đi tìm những ảo ảnh, hình bóng chập chờn cho quên đi nỗi đau, để rồi cuối cùng biến mất theo chúng.

Han Kang từ chối họp báo, ăn mừng giải thưởng Nobel văn chương 2024

Han Kang, người Hàn Quốc đầu tiên giành giải Nobel Văn học, đã từ chối lời đề nghị họp báo sau giải thưởng Nobel Văn chương, mà bà nói là chẳng có lý do gì để vui, khi cuộc sống chung quanh là những thảm kịch, như những cuộc xung đột không ngừng giữa Ukraine-Nga hay Israel-Palestine.

Cha của bà, tiểu thuyết gia nổi tiếng Han Seung-won, 85 tuổi, đã truyền đạt thông điệp này trong một cuộc gặp mặt tại Trường Văn học Han Seung-won ở Jangheung, tỉnh Jeolla Nam.

“(Han Kang) nói với tôi, ‘Với chiến tranh ngày càng khốc liệt, con người bị đưa vào chỗ chết mỗi ngày, làm sao chúng ta có thể tổ chức lễ kỷ niệm hoặc họp báo ăn mừng được?’ Han Kang nói rằng mình không nên tổ chức họp báo gì cả”, ông Han Seung-won kể với báo giới.

Được biết, sau khi giải Nobel văn học được công bố vào tối thứ năm, Han Seung-won đã nói chuyện với con gái và khuyên cô nên chọn một nhà xuất bản để tổ chức họp báo.

Ban đầu, cô ấy đồng ý và nói rằng cô ấy sẽ “thử nghĩ xem”, nhưng rồi cô ấy đã thay đổi quyết định chỉ sau một đêm.

“Quan điểm của Han Kang đã thay đổi từ một nhà văn sống ở Hàn Quốc sang ý thức (của một nhà văn) toàn cầu. Tuy nhiên, tôi không thể thoát khỏi cảm giác là cha của một người đoạt giải đang sống ở Hàn Quốc, vì vậy tôi đã tự mình sắp xếp buổi gặp mặt nhỏ này”, ông nói, theo tường thuật của Korea Times.

Han Kang cũng ngăn cản cha mình không nên tổ chức tiệc ăn mừng tại trường văn học.

Cha cô cho biết, “Tôi định tổ chức một bữa tiệc ở đây cho người dân địa phương, nhưng con gái tôi bảo tôi đừng làm vậy. Con bé nói, ‘Làm ơn đừng ăn mừng khi chúng ta đang sống và chứng kiến những sự kiện bi thảm này (ám chỉ hai cuộc chiến tranh). Viện Hàn lâm Thụy Điển không trao giải thưởng này cho con để chúng ta tận hưởng, mà để giữ đầu óc tỉnh táo hơn.’ Sau khi nghe điều đó, tôi vô cùng bối rối”, ông Han Kang kể.

Tiểu thuyết gia Han Seung-won, cha của Han Kang, đã có buổi gặp gỡ các phóng viên tại hội trường của một ngôi trường ở Anyang-myeon, huyện Jangheung, tỉnh Jeolla Nam, để chia sẻ phản ứng của con gái ông khi giành giải Nobel Văn chương, theo sự hối thúc không ngừng của các cơ quan truyền thông tại Hàn Quốc.

Từ Seoul, sau khi nhận được tin về giải thưởng của mình qua cuộc điện thoại với ủy ban Nobel vào thứ năm, Han Kang bày tỏ rằng bà “rất ngạc nhiên và vinh dự”, nhưng không đưa ra bất kỳ tuyên bố nào thêm.

Mọi người xếp hàng trước một hiệu sách độc lập ở quận Jongno, Seoul, do tiểu thuyết gia Han Kang điều hành, chờ mở cửa để mua sách sau ngày có tin bà đoạt giải (Korea Times)

Nhiều nhà xuất bản, bao gồm Changbi Publishers, nơi đã xuất bản các tiểu thuyết nổi tiếng của bà là “Human Acts” (2014) và “The Vegetarian” (2007), và Munhakdongne Publishing, nơi đã xuất bản tập thơ và tiểu thuyết “The Wind Is Blowing” (2010), đã đề xuất tổ chức một cuộc họp báo, nhưng tính đến chiều thứ sáu 11 Tháng Mười, bà vẫn chưa phản hồi.

Tuy nhiên, ở bên ngoài, mọi dữ kiện liên quan đến tiểu thuyết gia Han Kang đang trở thành sự kiện nóng nhất ở Hàn Quốc. Hiện 9 trong số 10 tác phẩm bán chạy nhất được liệt kê trên trang Kyobo – trang thống kê và mua bán trực tuyến phổ biến nhất của Hàn Quốc – là tác phẩm của Han Kang. Tác phẩm bán chạy nhất, The Vegetarian – tiểu thuyết năm 2007 đã nhận giải International Booker.

Chỉ vài tiếng sau khi có tin tức về giải Nobel văn chương năm 2024, khách hàng đã xếp hàng dài tại các hiệu sách ở Hàn Quốc, các cửa hàng trực tuyến bị sập khi độc giả cố gắng sở hữu tác phẩm của nhà văn mới đoạt giải Nobel, Han Kang.
Chuỗi nhà sách lớn nhất nước, Kyobo Book Centre, cho biết doanh số bán sách của Han đã tăng vọt vào thứ Sáu 11 Tháng Mười, với lượng sách bán ra gần như hết ngay lập tức.

Các chính trị gia, tác giả và độc giả Hàn Quốc đã cùng ăn mừng chiến thắng của bà. Tổng thống Yoon Suk Yeol đã chúc mừng bà trong một bài đăng trên Facebook, và tại quốc hội, nhiều phiên điều trần của chính phủ đã bị tạm dừng khi các quan chức thông báo mừng tin tức này.

“Tôi đã rất ngạc nhiên khi lần đầu tiên được nghe tin về giải thưởng. Khi cuộc gọi kết thúc, tôi dần lấy lại được cảm giác thực tế và bắt đầu cảm thấy xúc động”, bà Han Kang nói. “Cảm ơn các bạn rất nhiều vì đã chọn tôi là người chiến thắng. Những làn sóng chúc mừng nồng nhiệt mà mọi người gửi đến tôi trong suốt cả ngày cũng thật bất ngờ. Từ tận đáy lòng, tôi xin cảm ơn các bạn”, theo Reuters.

“Han Kang là một tiểu thuyết gia xuất sắc, người phản ánh tình trạng hiện đại của chúng ta bằng lòng dũng cảm, trí tưởng tượng và trí thông minh,” tác giả người Mỹ gốc Hàn của Pachinko, Min Jin Lee, cho biết. “Bà ấy xứng đáng nhất với sự công nhận toàn cầu này.”

Còn tác giả người Hàn Quốc Kim Bo-young thì nói với the Guardian “Chúng tôi reo hò và vui mừng, tôi thậm chí còn tự hào và vui mừng hơn khi nghĩ đến việc giải thưởng này trực tiếp bác bỏ sự ngu ngốc của việc cố gắng che giấu và bóp méo lịch sử quá khứ của Hàn Quốc.”

Bài đọc thêm:

Nguồn:    https://znews.vn/tac-pham-nguoi-an-chay-cua-han-kang-tung-bi-nhieu-noi-tu-choi-post1503875.html

Người đưa Han Kang ra thế giới: 'Vegetarian' từng bị từ chối quá nhiều

• Đức Huy
 
• Chủ nhật, 13/10/2024 14:00 (GMT+7)

Trả lời Tri Thức - Znews, ông Joseph Lee cho biết dù đã bị nhiều nhà xuất bản quốc tế từ chối, ông vẫn tin vào giá trị mà Han Kang tạo ra và quyết tâm đưa văn chương của bà ra thế giới.

Từ năm 2007, ông Joseph Lee đã bắt đầu cố gắng giới thiệu những tác phẩm của Han Kang tới các nhà xuất bản trên thế giới. Tuy nhiên, đó không phải là một hành trình dễ dàng. Đã có rất nhiều đơn vị làm sách ở Mỹ, Anh từ chối tác phẩm Người ăn chay của bà. Nhưng ông Lee vẫn chưa bao giờ ngừng tin tưởng vào những giá trị mà Han Kang viết trong cuốn sách này.

“Khi nhìn lại hành trình đó tôi hiểu ra rằng mọi giấc mơ đều có thể trở thành sự thật, chỉ cần ta không từ bỏ nó”, ông Joseph Lee tâm sự.

Joseph Lee là Chủ tịch công ty KL Management, một đơn vị chuyên giao dịch bản quyền sách văn học có trụ sở tại Hàn Quốc. Từ năm 2007 đến 2017, ông Jospeh Lee đã làm việc với các nhà xuất bản quốc để giới thiệu những cuốn sách của tác giả Han Kang.

Niềm tin vào một tác phẩm chất lượng

Đối với ông Joseph Lee, tác phẩm Người ăn chay là cây cầu đưa ông tới thế giới văn chương cuốn hút và độc đáo của Han Kang. Ngay sau lần đọc đầu tiên, ông quyết tâm đưa cuốn sách này đến những nền xuất bản lớn trên thế giới. Khi nghe được đề xuất từ phía ông Lee, nhà văn Han Kang đã đồng ý. Từ đó, một hành trình mới mở ra.

Ông Joseph Lee bắt đầu tiếp cận với một số đơn vị xuất bản tại Mỹ và Anh. Tuy nhiên, việc thuyết phục các nhà xuất bản này không hề dễ dàng. Họ cho rằng cuốn sách Người ăn chay quá "nặng nề" và khó đọc, nó không không phù hợp với độc giả nước ngoài.

Dù vậy, Joseph Lee vẫn kiên định với niềm tin rằng những ý tưởng và cái nhìn độc đáo của Han Kang về con người và thế giới có giá trị phổ quát.

Cuốn sách Người ăn chay bản tiếng Anh. Ảnh: Lê Khải Việt.

Sau bảy năm kiên trì giới thiệu, cuối cùng tác phẩm đã được Granta Books, một nhà xuất bản tại Anh, chấp nhận. Biên tập viên Max Porter của Granta Books đặc biệt ấn tượng với Người ăn chay và gọi nó là "một kiệt tác". Điều này không chỉ giúp cuốn sách được xuất bản, mà đơn vị Granta Books còn quyết định mua bản quyền tác phẩm tiếp theo của Han Kang, Bản chất của người, ngay cả khi Người ăn chay chưa chính thức ra mắt tại Anh. Đây là một quyết định hiếm hoi, cho thấy sự quan tâm đặc biệt đối với văn chương của Han Kang.

“Đã có nhiều sự từ chối đến mức tôi không thể nhớ hết được. Nhưng tôi luôn tin rằng mình sẽ thành công trong việc đưa tác phẩm của Han Kang đến với thế giới và niềm tin đó đã trở thành động lực giúp tôi không bỏ cuộc trong suốt cả thập kỷ”, ông Joseph Lee cho biết.

Nhiều năm sau, tại thị trường quốc tế, Bản chất của người và Người ăn chay đã thu hút sự chú ý của giới phê bình văn học. Riêng tác phẩm Người ăn chay được đề cử trong nhiều giải thưởng văn học quốc tế. Các tờ báo lớn như The Guardian và New York Times đều đánh giá cao tác phẩm, điều này góp phần lan tỏa tên tuổi của Han Kang tại thị trường các nước nói tiếng Anh.

Trái ngọt của văn học Hàn Quốc

Sự kiện tác giả Han Kang được công nhận là chủ nhân giải Nobel Văn học năm 2024 là một cột mốc quan trọng. Nó không chỉ có ý nghĩa đối với nữ văn sĩ mà còn với ông Joseph Lee, người đã kiên trì đưa văn học Hàn Quốc ra thế giới trong suốt hai thập kỷ.

Khi bắt đầu hành trình này vào năm 2004, văn học Hàn Quốc gần như không nhận được sự chú ý từ các nhà xuất bản nước ngoài. Tuy nhiên, ông Lee hiểu rằng nếu tìm được những tác phẩm có giá trị, chắc chắn mọi người sẽ nhìn văn học xứ sở kim chi bằng một con mắt khác. Ông Lee cũng lường trước rằng quá trình này sẽ đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức.

Ông Joseph Lee, người giới thiệu tác phẩm của Han Kang ra quốc tế. Ảnh: Nhân vật cung cấp Những tia hy vọng đầu tiên xuất hiện khi tác phẩm I Have the Right to Destroy Myself của Kim Young-ha được thành công ra mắt tại thị trường Mỹ vào năm 2005. Tiếp đó là thành công của Hãy chăm sóc mẹ (Shin Kyung-sook) trở thành best-seller trên New York Times năm 2011 và đoạt giải Man Asian Literary Prize năm 2012. Đỉnh cao đến vào năm 2016 khi Người ăn chay của Han Kang giành giải Man Booker International. Và cuối cùng, vào năm 2024, Han Kang đã vinh dự nhận giải Nobel Văn học, đánh dấu một bước ngoặt không chỉ cho nữ nhà văn mà còn cho nền văn học Hàn Quốc. Từ góc độ cá nhân, ông Lee cho rằng tác phẩm của nhà văn Han Kang đã đem tới thông điệp về những đấu tranh và sự phản kháng cá nhân trước cái ác và bạo lực trong xã hội. Chính sự "thăng hoa nghệ thuật" này, cùng khả năng tạo ra sự đồng cảm sâu sắc với độc giả trên toàn thế giới, đã giúp Han Kang giành giải thưởng danh giá nhất trong lĩnh vực văn học. Giải Nobel Văn học của Han Kang không chỉ là vinh quang cá nhân mà còn mang lại một bước ngoặt quan trọng cho văn học Hàn Quốc. Theo ông Lee, giải thưởng này sẽ "mở ra cánh cửa" cho nhiều tác giả Hàn Quốc khác, thu hút sự chú ý của thế giới đến không chỉ văn chương mà còn cả văn hóa và con người Hàn Quốc. Thành công này là minh chứng cho niềm tin kiên định của Lee trong suốt hành trình dài và là minh họa rõ ràng cho câu nói: “Nếu bạn không từ bỏ, giấc mơ của bạn sẽ thành hiện thực.”

Ai Rồi Cũng Sẽ Già, Nhưng Không Phải Ai Già Cũng Bị Lú Lẫn - Cung Đô Biên Dịch

 Nếu quan sát kỹ lưỡng, quý vị có thể sẽ thấy ngạc nhiên trước sự khác biệt rõ rệt ở những cụ đang ngấp nghé tuổi 80. Một số cụ bị bệnh quên (hay còn gọi là bệnh lú lẫn, Dementia), nhưng cũng có một số cụ vẫn rất minh mẫn và nhớ rất dai, dù đi đứng đã lọm khọm lắm rồi.

Điều này trái ngược với những định kiến phổ biến về sự lão hóa, rộ lên ngay từ đầu cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ năm 2024 và nhắm vào những ứng viên cao niên như tổng thống Biden. Nhưng thực ra, những định kiến này không phải là mới và cũng không chỉ xuất hiện trong lĩnh vực chính trị, mà đã tồn tại từ rất lâu và ở khắp mọi nơi. Nhà tâm lý học Laura Car­sten­sen, giám đốc sáng lập Trung tâm Trường Thọ Stanford (Stanford Center on Longevity), cho biết: “Rất nhiều người nghĩ rằng người cao niên đều lẩm cẩm như nhau, và càng già người ta càng trở nên kém cỏi, lú lẫn,” và đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm. 

Một nghiên cứu mới cho thấy có sự khác biệt rõ ràng về trí óc giữa những người cao niên. Ở độ tuổi 40, các hoạt động của trí óc ở hầu hết người bình thường khá là giống nhau. Tuy nhiên, những khác biệt về khả năng sử dụng trí óc giữa mọi người bắt đầu xuất hiện ở độ tuổi 60. Theo bác sĩ John Rowe, giáo sư về chính sách y tế và lão khoa tại Trường Y khoa Công cộng Mailman thuộc Đại học Columbia, khi bước vào tuổi 80, những khác biệt này sẽ trở nên rất rõ ràng. Đúng là sẽ có một số cụ gặp khó khăn với trí nhớ và dễ bị quên trước quên sau, nhưng cũng có nhiều cụ vẫn rất minh mẫn và thuộc hàng “thông thái nhất thế giới” với kinh nghiệm sống phong phú của họ.

Nếu chỉ tập trung vào những cụ có trí óc không còn minh mẫn, tức là chúng ta đã bỏ qua hơn một nửa số người cao niên còn lại. Theo nghiên cứu do giáo sư Rowe dẫn đầu, trong vòng 6 năm sau khi bước sang tuổi 75, khoảng một nửa số người cao niên không có nhiều thay đổi về sức khỏe thể chất và não bộ. Một nghiên cứu khác đã quan sát hơn 2,000 người cao niên với độ tuổi trung bình là 77 trong vòng 16 năm, và phát hiện ra rằng có khoảng 75% không bị bệnh quên hoặc có bị thì cũng rất nhẹ.

Một phần của quá trình lão hóa có liên quan đến di truyền. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng 30 % - 50% những thay đổi về thể chất và trí óc trong quá trình lão hóa là do gen di truyền. Tuy nhiên, các yếu tố khác như lối sống lành mạnh và cái nhìn tích cực về bản thân cũng rất quan trọng. Vì vậy, đây là một tin vui vì quý vị có thể kiểm soát phần nào tuổi xế chiều của mình.

Nghiên cứu của giáo sư Rowe cũng đã phá bỏ quan niệm sai lầm rằng già cả chẳng có lợi ích gì. Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi phát hiện rằng, có nhiều khía cạnh thực sự đúng với câu gừng càng già càng cay,” thí dụ như khả năng giải quyết xung đột. Ngoài ra, thường thì càng có tuổi, người ta càng trầm tính hơn, ít bị cám dỗ và ít đưa ra những quyết định bốc đồng hơn.

Denise Park, một nhà thần kinh học tại Đại học Texas ở Dallas, cho biết khi con người già đi, não bộ cũng sẽ có thay đổi. Não thùy trước (frontal lobe) bị co rút lại và một số tế bào thần kinh bị tổn thương, làm cho quá trình giải quyết thông tin trong bộ não bị chậm lại. Tuy nhiên, sự chậm trễ này thường chỉ ở mức mili giây và không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống hàng ngày. Và để bù đắp, bộ não của người cao niên có thể sử dụng thêm các phần khác, tạo ra những “con đường mới” giúp họ thực hiện các hoạt động như đọc sách, dù không nhanh nhạy như người trẻ nhưng vẫn có hiệu quả. 

Câu “gừng càng già càng cay” cũng có cơ sở khoa học đàng hoàng chứ không phải là câu nói suông. Park giải thích: “Các cụ cao niên trải đời nhiều nên biết nhiều thứ lắm.” Nếu ví bộ não là một cái máy tính, thì cái máy tính của các cụ chứa rất nhiều dữ liệu, đó là kinh nghiệm sống họ đã tích lũy cả đời. Các cụ sống lâu, từng trải qua nhiều tình huống, nên các cụ cũng có nhiều kinh nghiệm ứng phó và giải quyết vấn đề tốt hơn so với người trẻ. Và đó là lợi thế lớn của các cụ.

Lợi thế này thường thể hiện rõ trong việc ra quyết định và giải quyết xung đột. Một nghiên cứu được công bố năm 2010 trên Proceedings of the National Academy of Sciences USA, đã yêu cầu hàng trăm người đọc các câu chuyện về xung đột cá nhân và nhóm, và phát hiện ra rằng những người trên 60 tuổi thường xem xét vấn đề từ nhiều góc độ, sẵn sàng thỏa hiệp và chấp nhận rằng hiểu biết của bản thân mình là có hạn.

Nghiên cứu quan sát của Car­sten­sen cũng củng cố cho điều này. Bà cho biết: “Khi người ta đã có tuổi rồi, thì các quyết định mà họ đưa ra thường cân nhắc đến nhiều yếu tố khác nhau và nhiều khía cạnh khác nhau.” Các cụ ít khi nhìn sự việc theo kiểu “không trắng thì đen, không đen thì trắng.” Trong nghiên cứu, thông tin tuổi tác của những người tham gia được ẩn đi, nhưng kết quả cuối cùng cho thấy các cụ ở nhóm cao niên thường đưa ra câu trả lời khôn ngoan hơn, thâm thúy hơn so với những người trẻ tuổi.

Theo Car­sten­sen, “cái khôn” của các cụ đến từ việc họ dần thay đổi cách nhìn nhận và suy nghĩ về cuộc sống, để tập trung vào những điều tích cực hơn vì các cụ quá hiểu rằng thời gian của mình không còn nhiều. Nghiên cứu phân tích tổng hợp dữ liệu từ hơn 7,000 người cao niên chỉ ra rằng các cụ thường đón nhận và đối mặt với vấn đề bằng thái độ tích cực, lạc quan hơn so với người trẻ.

Có thể thấy rõ điều này trong thời đại dịch COVID-19. Theo một cuộc khảo sát năm 2020 với gần 1,000 người tham gia, mặc dù thuộc nhóm có nguy cơ bị nhiễm bịnh và tử vong cao, người cao niên lại có thái độ bình tĩnh hơn nhiều so với các nhóm tuổi khác.

Thực tế mà nói, các bộ phận khác nhau trên cùng một cơ thể sẽ bị lão hóa với tốc độ khác nhau. Thí dụ, người ta có thể bị loạng choạng khi leo cầu thang do chân cẳng họ yếu, chứ không phải vì trí óc họ lú lẫn. Chừng nào mà não bộ còn dẻo dai và khỏe mạnh, thì tuổi tác không phải là trở ngại mà là lợi thế. Car­sten­sen chia sẻ: “Nói về những quyết định quan trọng, có tầm cỡ như quyết định của tổng thống chẳng hạn, nếu phải so sánh giữa người có tuổi và người trẻ tuổi, thì tôi xin đặt niềm tin vào một tổng thống có tuổi.”

Cung Đô biên dịch

Nguồn: “Many Older People Maintain and Even Gain Cognitive Skills” được đăng trên trang ScientificAmerican.com.

Song Long - một thời lưu dấu

Ngọc Lan

Trước giờ đi ngủ, lướt qua FB, tình cờ đọc thấy tin nhà hàng Song Long chính thức đóng cửa sau 40 năm hiện diện ở vùng Little Saigon, tự dưng thấy lòng chông chênh, như mất đi một thứ gì đó vốn từng rất quen thuộc với mình, mà bẵng đi một thời gian mình quên mất nó, đến khi giật mình nhận được tin nó không còn nữa, mới lại tự dưng thấy có gì đó như tiếc nuối, như nhớ nhung...

Tui biết đến nhà hàng Song Long chắc có lẽ từ lúc vào làm ở nhật báo Người Việt. Để rồi từ đó, Song Long không chỉ trở thành điểm hẹn của đồng nghiệp ban biên tập NV, mà còn là lựa chọn đầu tiên của tui mỗi khi hẹn bạn bè từ các nơi ăn trưa, nếu như họ không có đề nghị chỗ khác. Bởi Song Long rất gần để tui có thể đi bộ từ tòa soạn ra đó, khỏi phải mắc công lái xe

Đó cũng là nơi mà gia đình tui lui tới nhiều nhất khi mấy nhóc còn nhỏ. Bé Ti thích món lạc xá. Thằng Bi thích món lẩu Thái. Nhớ có lần chơi xa về, ghé đó cho Bi ăn lẩu Thái. Vừa mệt vừa đói, nhưng ghé vào thì món lẩu Thái hết. Thế là ảnh khóc. Cô Bảy chủ quán nhớ hoài. Từ đó về sau, mỗi lần thấy nó bước vô, cô Bảy lại nói "Hôm nay cô có lẩu Thái nè".

Nếu Mễ Già nhà tui ghé đó là mê món bò beef steak nướng tiêu thì tui lại thay đổi đủ thứ món ở đó. Nhớ khi thì cô Bảy, khi thì chị Sương - người làm lâu năm nhất ở đó - ra hỏi "Hôm nay NL muốn ăn món gì?" Tui nhớ chả cá Thăng Long, bún chả giò tôm nướng của họ thật là xuất sắc. Đặc biệt ở Song Long có những món không tìm được ở những quán khác, ngoài lạc xá, là món bún gỏi và, bún gỏi và suông, và gỏi và tôm cá. Vị bún rất lạ. Tui thích.

Nhớ ngày đó, mỗi lần đến Song Long, là còn khoái món bánh mì nóng giòn cùng với bơ được mang ra ăn trước khi món chính được dọn lên. Có lúc ăn xong đã thấy no ngang nửa bụng

Nhớ mỗi lần đến hay được cô Bảy chiếu cố khi thì mang cho thêm ly chè, ly nước, lúc thì đĩa chả giò, rảnh thì đứng hỏi thăm chuyện nay chuyện khác. Kiểu như người thân.

Từ lúc COVID, nhà hàng bắt đầu thay đổi cách thức buôn bán. Nhớ đôi lần ghé lại, cô Bảy nói không thuê được người, cô đóng cửa từ lúc 3 giờ chiều. Rồi chuyển sang bán togo cũng nhiều hơn. Chị Sương ít lâu sau cũng nghỉ vì. Cô Bảy cũng cao tuổi. Dễ chừng cũng hơn 2 năm nay tui chưa trở lại Song Long, dù mỗi ngày đi làm vẫn chạy ngang con ngõ, chỉ cần ngó nhìn vào cũng đã thấy, dù cũng đã bao lần tự nói hôm nào ghé vào thăm cô Bảy...

Giờ thì tiệm đóng cửa. Không biết muốn hỏi thăm cô sẽ hỏi như thế nào...

Ngẫm thấy cuộc đời là thế. Có những thứ vốn dĩ thân quen lắm. Nhưng hình như vì nó thân quen quá nên đến khi nhận ra nó đột nhiên biến mất, mới chợt bùi ngùi, còn không, cứ nghĩ nó vẫn còn ở nơi đó, chờ mình...

 

--------------------

Post lại đây bài viết về nhà hàng Song Long từ 9 năm trước, để dành làm kỷ niệm của một thứ nay đã không còn hiện hữu.

NHÀ HÀNG SONG LONG VÀ VĂN HÓA CORDON BLEU

LTS – Bài viết dưới đây nằm trong loạt bài giới thiệu văn hóa ẩm thực Việt Nam tại Little Saigon, Nam California, do Toyota bảo trợ. Loạt bài này sẽ giới thiệu 11 nhà hàng tiêu biểu, đại diện cho nét riêng biệt độc đáo của cộng đồng gốc Việt lớn nhất Hoa Kỳ. Mời độc giả bước vào thế giới ẩm thực kỳ thú của nhà hàng Song Long, nơi thức ăn “Tây” và Việt song hành phục vụ thực khách.

WESTMINSTER, Calif. (NV) – Nếu hỏi tên nhà hàng lâu đời nào được xem là điểm hẹn của nhiều văn nhân nghệ sĩ, giới chính trị hay họp mặt bạn bè tại Little Saigon, có lẽ, Song Long là cái tên đầu tiên được nghĩ đến.

Nếu hỏi nơi nào có món steak ngon, món chả cá hấp dẫn, và những món bún “không đụng hàng,” Song Long cũng là nơi được gọi mời.

Nằm ngay giữa Little Saigon trong trung tâm Lê Lợi trên đường Bolsa, nhà hàng Song Long có mặt từ hơn 30 năm qua, là một điển hình của việc kết hợp hai nền ẩm thực Pháp-Việt.

Song Long và món ăn “Tây”

 

Điều người ta sẽ nhớ ngay ra khi nhắc đến Song Long chính là món bánh mì nóng giòn, thơm phức, ăn với bơ lạt được dọn ra ngay khi khách vừa an tọa – một nét rất riêng của các tiệm ăn chính gốc Pháp.

Điều đặc biệt là món bánh mì nóng ăn cùng bơ miễn phí này được làm và nướng ngay tại chỗ nên nó có cái hấp dẫn của sự tươi mới, của tiếng dòn rụm nơi vỏ bánh, đi kèm với những thỏi bơ nhỏ được giữ lạnh vừa đủ. Song Long thu hút bao tử thực khách từ sự mở màn thanh lịch đó.

Tên gọi các món ăn Pháp được nhìn thấy trước hết trong bảng thực đơn của Song Long, bởi người sáng lập nhà hàng này vốn xuất thân từ trường dạy nấu ăn nổi tiếng Cordon Bleu nơi trời Tây.

Theo sau các loại Omelet, nào với nấm hành, nào với lạp xưởng, nào với jambon, với cua, với tôm, thì salad và soup cũng là những món không thể thiếu trong thực đơn của một nhà hàng mang phong cách Tây Phương. Nếu quá quen thuộc với salad tôm, cua, bò, bạn hãy thử món salad cá salmon hay salad với cá thu, mắm cá (anchovy) và olive đen xem sao. Hoặc nếu đã nhàm chán với món soup gà, soup cua thì một tách soup nghêu và khoai tây hay soup hành nướng phô mai ắt hẳn sẽ mang lại một khẩu vị khó quên.

Trong khi nhiều thực khách chọn món thịt nguội pate gan như một phần khai vị, thì nhiều người thích gọi “escargot” (ốc hương nướng bơ tỏi) – món ăn nổi tiếng của người Pháp – được chế biến bởi đầu bếp Song Long, chỉ với giá chưa đến $9.00. Ốc hương được làm sạch, đem nướng cùng bơ tỏi. Miếng thịt ốc vàng nhạt nóng hổi, ngọt ngọt, dòn sựt sựt, hòa với mùi thơm nức mũi và vị beo béo của bơ tỏi tan ra mang màu xanh mạ non, có sức đánh thức bao giác quan của thực khách.

Bò “beef steak” cũng là một trong những món làm nên tên tuổi Song Long. Có nhiều loại “steak” ở đây để thực khách lựa chọn, từ bò thượng hạng nướng sốt Béarnaise, đến “steak” nướng bơ tỏi, nướng tiêu đen, tiêu non, nướng bơ và mắm cá (cũng là một khẩu vị lạ – rất “Tây”), ăn kèm với khoai tây chiên, mì Ý hoặc cơm đỏ, tùy theo ý thích của từng người.

 

Nếu không phải dạng người khỏe ăn, chắc chắn bạn sẽ khó mà “thanh toán” hết một phần beef steak tại Song Long với giá $17.00-$19.00. Một miếng steak lớn được nướng theo khẩu vị yêu cầu, đặt trên chiếc đĩa hình oval trắng, có khoai tây vàng rộm, những sợi spagetty vàng nhạt óng ả, hay chén cơm màu đỏ cam, và bông cải xanh chen cùng cà rốt đỏ. Làm sao mà không muốn tay cầm dao, tay cầm nĩa, xắn ngay vào đĩa mà cắt thịt mà thưởng thức.

Có thể chính vì điều này, mà ông Nhân Phạm, một cư dân sống ở Santa Ana, nói như đinh đóng cột, “Đi đâu đi, ăn đâu ăn, nhưng cứ muốn steak là phải đến Song Long. Vừa ngon vừa rẻ.”

Cá lưỡi trâu đút lò với phô mai cũng là món khoái khẩu của nhiều người chuộng món ăn có vị béo, nhất là khi không cưỡng lại được hình ảnh của lớp phô mai trắng phủ đầy mặt đĩa, được đút vào lò nướng với lửa cao, tạo nên lớp váng cháy vàng. Thơm không chịu nổi.

Chả cá Thăng Long, lạc xá, bún ‘gỏi và’

Tiền thân của nhà hàng Song Long là tiệm bánh Song Long ra đời vào năm 1981. Sau khi vượt biên qua Mỹ và một thời gian dài đi làm công nhân lắp ráp, bà Võ Lan Khai, thường được khách gọi là “cô Bảy,” cùng người em gái của mình, “cô Tám” – người trải qua các lớp học về nhà hàng, nấu ăn ở trường Cordon Bleu tại Pháp, dành dụm số vốn mở tiệm bánh đầu tiên ở khu Little Saigo

Pate chaud, croissant, bánh mì cóc được nướng hàng ngày, không đủ bán. Tiếng lành đồn xa, khách đến tiệm ngày một đông hơn chính là niềm khích lệ để chị em cô Bảy, cô Tám cùng mở rộng Song Long.

Năm 1985, nhà hàng chuyên thức ăn Tây mang tên Song Long ra đời.

Sau một thời gian, chủ nhân Song Long nhận ra một điều: người Việt dù gì cũng thích món ăn Việt hơn. Vậy là những món ăn gợi tình quê hương được đưa vào thực đơn Song Long, theo sau những món ăn Pháp nổi tiếng.

Muốn gọi cơm, thực khách có đến cả 20 món cơm khác nhau để gọi, với giá từ $7.00 đến $12.95, từ cơm thịt nướng, gà quay, lạp xưởng, đến cơm cà ri gà, bò nướng, tôm nướng, cá muối sả chiên, tôm rang muối, cơm bò lúc lắc. Những ai từng chọn qua món cơm ở Song Long sẽ nhớ hoài món cơm bát bửu với gà quay, sườn nướng, hay bò nướng. Cơm bát bửu ở Song Long không đơn giản chỉ là cơm đỏ, mà trong đó, người đầu bếp còn trộn vào một ít thịt, tim, gan, mề, xắt thật nhỏ. Một cái trứng gà chiên ốp-la với lòng đỏ tròn vành vạnh được đặt trên phần cơm được úp ra từ chén trông đủ hấp dẫn lắm rồi, chưa tính đến miếng gà vàng rộm hay miếng sườn cốt-lếch nướng vàng nâu mướt rượt.

Bún cũng là món thực khách phải quay trở lại đây để thưởng thức thêm lần nữa, lại lần nữa sau khi đã thử qua.

Với món bún khô, nhiều người chuộng món bún chả Hà Nội, tôi thì lại mê món bún chả giò tôm thịt nướng. Mùi thơm của những con tôm vừa mới nướng đỏ au, của những lát thịt heo thái mỏng có vương vài chỗ bén lửa cháy xem xém, của những khoanh chả giò vàng rộm, rồi màu xanh của mỡ hành óng ả, của đậu phộng rang giã nhỏ, màu của củ cải trắng của cà rốt đỏ được xắt sợi làm dưa chua… sao mà kích thích bao tử đến ghê gớm!

Với món bún nước, ngoài những bún bò, bún riêu, bún vịt xáo măng, bún thang, bún cá, bún suông là những món bạn có thể nhìn thấy trong thực đơn đây đó, còn lại, tôi dám đoan chắc đến 99%, rằng sẽ không thể nào bạn tìm được nơi có món lạc xá, bún gỏi và, hay gỏi và suông, gỏi và tôm cá, ngoại trừ Song Long.

Nếu bạn biết ăn cà ri, hãy thử món lạc xá. Cách dễ hiểu nhất thì có thể gọi là bún cà ri đồ biển. Nước lèo của món lạc xá có vị cà ri nhưng nước loãng hơn, vị thanh hơn. Dĩ nhiên sẽ không có khoai lang, khoai tây và thịt gà chặt miếng to như cà ri. Mà trong tô lạc xá, bạn sẽ thấy những con tôm khô bé tí phủ trên mặt, cùng tôm lột vỏ, cá phi lê, và vài lát thịt gà mỏng. Vị cay nhẹ.

Muốn thay đổi khẩu vị nữa, hãy thử món bún “gỏi và.” Lần đầu nhìn thấy tên gọi này, trong đầu tôi là hình ảnh của đĩa gỏi với các loại rau ghém trộn với dầu dấm. Nhưng tôi sai. Bún “gỏi và” là một loại bún nước, như thể bún bò, bún mắm, bún riêu. Nhưng bún “gỏi và” có vị ngọt ngọt chua chua của me. Nếu tôm khô bé tí là thành phần không thể thiếu trong món lạc xá, thì đậu phộng rang, giã nhỏ cũng là không thể thiếu trong tô bún gỏi và. Hãy mạnh dạn ăn thử đi. Tôi nghĩ là bạn sẽ thích ăn tô thứ hai khi có dịp trở lại Song Long.

Sau cùng, nhắc đến Song Long không thể không nhắc đến món chả cá Thăng Long, mà nhiều người vẫn quen gọi là chả cá Song Long. Tôi muốn để bạn tự mình khám phá món ăn được ưa chuộng này tại Song Long, bởi trong lúc này, nhắm mắt lại, trong đầu tôi chỉ có hình ảnh của chiếc đĩa gang đen bóng, nóng bỏng tay nếu lỡ đụng vào, bên trên đầy ắp những miếng cá phi lê cắt vuông chiên vàng, chen bên màu trắng của hành tây xắt khoanh, màu xanh của hành lá cắt khúc, của mùi thơm rau thì là, mùi thơm của hành phi, của đậu phộng rang. Và kìa là chén mắm nêm pha vừa ăn, đĩa bún trắng tươi, đĩa rau đầy ngất…

Một điều rất riêng nữa ở Song Long là phần ăn nào cũng nhiều, nhiều đến tràn trề như lòng phóng khoáng chủ nhân đãi khách. Nhưng giá tiền lại rất phải chăng.

Đến Song Long để hoài niệm

Bà Tuyết Đào, 72 tuổi, đã có hơn 20 năm là khách hàng quen thuộc của Song Long, từ khi con bà còn đi học, cho đến lúc ra trường, lấy chồng và có con, cả gia đình bà ba thế hệ đều dùng bữa ở đây, nói như tâm tình: “Có lần một ngày tôi đến ăn ở Song Long ăn đến ba lần: ăn sáng, ăn trưa và ăn tối. Món mà tôi thường hay gọi ở đây là món chả cá vì nó ngon mà giá cả lại phải chăng.”

Hai vợ chồng người Mỹ gốc Trung Quốc, Steven Chan và Amy Chan, trong số những khách hàng quen thuộc khác của Song Long. Mặc dù sống xa khu vực Little Saigon, nhưng cứ mỗi lần rảnh rỗi, hai vợ chồng lại lái xe đến đây và thưởng thức món ăn tại Song Long.

“Tôi ăn ở Song Long chắc hơn 20 năm qua; biết đến nhà hàng này trong một dịp bạn bè giới thiệu. Ăn qua một lần là tôi thích luôn, nên có điều kiện là tôi lại dẫn bà xã đến đây ăn,” ông Steven cho biết.

Vị khách này còn cho biết: “Điều đặc biệt ở Song Long làm tôi rất thích thú và thấy ấm cúng, đó chính là người phục vụ ở đây đều quen mặt cả, họ làm từ khi tôi mới bắt đầu đi ăn, và đến bây giờ vẫn còn làm, nó thân thương, quen thuộc đến nỗi có cảm giác như quay lại nhà để ăn chứ không phải là đi nhà hàng.”

Cảm giác ấm cúng như trong gia đình là cái nét riêng mà Song Long đã gìn giữ trong bao lâu qua. Hình ảnh người chủ và người làm công cùng phục vụ khách mà luôn nở nụ cười trên môi làm ấm lòng bao thực khách đến đây. Hơn 30 năm qua, ngày nào cô Bảy cũng có mặt ở Song Long, chăm chút từng thứ nhỏ nhất cho nhà hàng. Nhưng người làm chủ đâu chỉ đứng và sai bảo; cô Bảy làm cả công việc của người chạy bàn, lấy “order” từng món cho khách, lau từng cái bàn, và cẩn thận mang đồ ăn ra bàn.

“Tôi làm vì yêu nghề; mình quen với công việc này quá rồi, không làm thấy nhớ lắm,” cô Bảy tâm sự.

Chị Trương Ngọc Sương, một trong những người phục vụ từ năm 1987 đến nay cảm thấy hạnh phúc khi được phục vụ thực khách ở Song Long.

“Tôi bắt đầu làm ở Song Long lúc 30 tuổi. Đến giờ gần 60, tôi vẫn hằng ngày đều đặn đi làm. Tôi có rất nhiều kỷ niệm ở đây, tôi coi thực khách như là trong gia đình của mình, thế nên chưa bao giờ có ý định nghỉ ở đây và kiếm chỗ mới để làm vì có ai mà rời bỏ gia đình của mình bao giờ.” Chị cười tươi tắn.

Vâng, đến Song Long không chỉ để thưởng thức món ngon của thức ăn Việt, của đồ ăn Tây, mà còn để hoài niệm về ký ức của cuộc đời!///

Ngọc Lan (9/2015)

 

NHÀ HÀNG SONG LONG KẾT NGHIỆP !!!

Trưa nay bà xã của tôi Phượng Mai thèm món bún nem nướng, muốn ăn ở nhà hàng Song Long, nên 2 vợ chồng lái xe ra Bolsa, bất ngờ nhà hàng đang sửa sang, vài tháng trước, chị Bảy chủ nhà hàng có nhắc đến việc sang tiệm vì muốn về hưu (gọi là chị nhưng đã 80 tuổi rồi), 2 vợ chồng mới giật mình thì ra nhà hàng Song Long đã sang cho chủ mới.
Một niềm tiếc nuối dâng lên trong cảm xúc của tôi, ngôi nhà hàng đã hiện diện với cộng đồng 40 năm, giờ đã không còn nữa, một thoáng buồn tôi cảm nhận được.
Nơi đây là lần đầu tiên lúc tôi còn rất trẻ, mới 20 tuổi đầu nhưng đã có duyên gặp được những tên tuổi lớn của giới văn nghệ sĩ miền nam.
Nhà văn Mai Thảo, bố già Phạm Duy, nhà thơ Tạ Tỵ, giáo sư Trần Bích Lan (tức là thi sĩ Nguyên Sa), họa sĩ Nghiêu Đề, kể cả người anh cả phong trào Du Ca Nguyễn Đức Quang, và ông Đỗ Ngọc Yến người sáng lập Nhật báo người Việt.
Cũng là nơi mà anh Thạnh "Tú Quỳnh" đã giới thiệu tôi với Nguyễn Ngọc Ngạn, lúc đó vừa từ Canada sang chơi còn hành nghề đi bán bảo hiểm và viết văn chưa là MC cho trung tâm Thúy Nga.
Nhà hàng Song Long một kỷ niệm vừa đẹp vừa cũ với người Bolsa, nay đã chính thức kết nghiệp thật đáng tiếc.
Vậy Phố Việt chỉ còn 2 nhà hàng lâu đời là Thành Mỹ và Mỳ La Cay, cùng trãi qua sự thăng trầm vừa nghiệt ngã vừa hạnh phúc của cộng đồng người Việt tại đây.

 

Song Long ra đời năm 1981 và là một trong những nhà hàng kỳ cựu nhất ở Little Saigon. Đến đây, bạn có thể thưởng thức món ngon từ cả ẩm thực Việt và Pháp, như chả giò chiên, súp hành tây Pháp, bún chả hay cơm bò kho.

Vương Hồng Sển & bà Năm Sa Đéc - Chuyện tình ông Vương Hồng Sển…

Hồi còn sinh viên tôi mướn căn nhà của ông bà Vương Hồng Sển và Bà Năm Sa Đéc cạnh ngôi nhà xưa của ông bà. Thời gian đó sau Mậu Thân 1968 cho đến 1970. Số nhà tôi ở là 5D Nguyễn Thiện Thuật, Gia Định đường vào khu Đồng Ông Cộ. Mỗi ngày tôi thường nghe ông bà nói chuyện và thấy sinh hoạt của ông bà. Hình ngôi nhà đó chụp 1994 khi tôi từ Mỹ về lần đầu.

 

Chuyện tình ông Vương Hồng Sển…Nhân đọc hai câu thơ của ông Vương Hồng Sển “Khóc em Năm Sadec” làm năm 1988:

* Trăm năm dầu lỗi hẹn hò,

* Chén cơm Bà Chiểu, con đò Sóc Sa.

* (Sóc là Sóc Trăng; Sa là Sadec)

Tôi bồi hồi nhớ đến mối tình già của ông Vương Hồng Sển, ông già năm mươi năm mê cải lương và mê cô đào Năm Sadec, người chuyên đóng vai Mạnh Phu Nhơn, Tô Ánh Tuyết, Đổng Trác, Lữ Phụng Thiên… trên sân khấu hát bội và sân khấu Phụng Hảo.

Ông Vương Hồng Sển trong những dịp trà dư tửu hậu, kể những kỷ niệm ngày đầu gặp gỡ, những khó khăn trở ngại và những lúc hạnh phúc nhất trong cuộc đời chồng vợ của ông và bà Năm cho tôi và một số ít nghệ sĩ thân thiết trong Ban kịch Phương Nam nghe khi chúng tôi đến nhà ông ở số 9 đường Nguyễn Thiện Thuật gần chợ Bà Chiểu, Gia Định, để tập kịch thu truyền hình (năm 1967).

Ông Sển cho biết sau khi người vợ thứ hai của ông là bà Dương Thị Tuyết bỏ ông, rồi lấy cái hộp sắt đựng 360 viên hột xoàn từ 3 đến 4 ly của bà Phủ An cho hai vợ chồng ông hưởng gia tài để sang thuyền khác (lấy ông bạn Hà Văn Thân), ông Sển ra tòa ly dị với bà Tuyết xong nên về Saigon ở để kiếm việc làm. Ông ở nhờ nhà của bà Hai Hẩu ở đường Aviateur Garros tức đường Thủ Khoa Huân và ông được nhận cho làm việc ở Viện Bảo Tàng trong Thảo Cầm Viên năm 1948, ăn lương công nhựt, mỗi tháng $1,173.

Ông Sển nhắc lại “cái thuở ban đầu lưu luyến ấy…”: Tôi quen biết Năm (khi nói đến vợ ông, ông thường gọi là Năm, tức là cái thứ Năm của bà Năm Sadec) lúc năm 1943, khi đoàn hát Phụng Hảo hát Sóc Trăng. Nhà tôi rộng rãi nên tôi rước anh chị em đào kép về nhà tôi ở. Lúc đó có chị Bảy Phùng Há, vợ chồng anh Tư Út (Phạm Văn Đẩu và vợ là Sáu Ngỗng), cô Kim Thoa, cô Thanh Tùng, cô Sáu Ngọc Sương, cô Tường Vi, anh Hai Tiền và Năm đây… Tôi làm công chức, đứng bàn ông chánh tỉnh trưởng Tây nên ở Sadec, tôi cũng thuộc về hạng có máu mặt. Tôi mê coi hát bội, hát cải lương hồi còn đi học trường Tây, giờ đây được dịp gần gũi chuyện trò với những anh chị đào kép hát mà tôi qúy mến thì còn gì thích cho bằng? Bởi vậy trong nhà tôi cứ ba ngày có một tiệc lớn, bảy ngày có tiệc nhỏ theo kiểu Tào Tháo chiêu đãi Quan Vân Trường, Tam nhật đại yến, thất nhật tiểu yến… tôi thật sự mến mộ đặc biệt với Năm đây…

Lúc Năm hát bội thì được giới hát bội nhà nghề đánh giá là thuộc về nhóm Ngũ Châu tức là năm viên ngọc quý: đó là các cô Năm Đồ, cô Cao Long Ngà, cô Ba Út, cô Hai Nhỏ và cô Năm Sadec đây (hồi hát bội có nghệ danh là Năm Nhỏ). Khi qua lãnh vực hát cải lương thì Năm đây đổi nghệ danh là Năm Sadec, Năm cũng được báo chí và khán giả khen tặng là tài danh thinh sắc lưỡng toàn. Tôi chú ý tới Năm là vì lúc đó Năm vừa đẹp, vừa hát hay mà lại là con người chịu khó làm lụng chuyên cần. Mỗi khi tôi bày cuộc tiệc ăn nhậu cho các bạn đào kép thì Năm là người đầu tiên xăn tay áo nhào vô lo việc bếp núc. Khi cuộc tiệc tàn thì Năm xăn tay áo lo thu dọn, rửa chén bát, quét nhà, dọn dẹp như chính là cái nhà của Năm. Lúc đó thì con vợ của tôi, bà Tuyết đó, bả lo đi đậu chến, đi từ sáng tới tối mịt, đứt chến mới mò về, nhà cửa bất biết, thằng chồng no hay đói cũng không hỏi han tới… tôi thương vợ tôi thiệt nhưng mà sao trong lòng hỏng thấy quý bà ta như quý em Năm…

Bà Năm cằn nhằn: “Thôi mà! Chuyện đã mấy chục năm rồi, tuồng cũ rồi mà ông hát hoài sao ông?

- Tuồng cũ nhưng mà tuồng hay, hát hoài coi càng hấp dẫn, đâu có ngán…

- Hồi đó anh chị đều có gia thất riêng (1943), bốn năm sau, ông Tơ bà Nguyệt làm sao mà lấy dây tơ hồng cột gút hai anh chị vậy?– tôi tò mò hỏi vậy!

- Tui nói là số trời, duyên thiên định. Bả hỏng chịu. Bả nói là tại bả ưng tui… Lúc đó, cái năm 1947, tui buồn cho cái thân tui bị vợ cặm sừng, nó bỏ tui… Cái tự ái của thằng đàn ông, tính hỏng thèm lấy vợ nữa… Còn bả thì bả bị thằng chồng nó theo con vợ bé, nó cũng bỏ bả… Tui thì ra tòa chờ tòa tuyên bố cho ly dị, còn bả khi có chồng thì hồi đó nghệ sĩ đâu có làm hôn thơ giá thú chi cho nó tốn tiền mà lại giấy tờ rắc rối. Bởi vậy khi thằng chồng nó quất ngựa chuối truy phong thì cô vợ xách rương ôm trấp kiếm chỗ khác mà sống. Bởi vậy bả hận đàn ông, còn tui hận đàn bà…

- Thôi mà ông! Chuyện cũ nhắc hoài… tui đi lo nấu cơm đây. Nguyễn Phương ở lại ăn cơm canh chua cá kho tộ nghe!

- Tôi: Dạ, cám ơn chị Năm…

- Rồi thì trời xui đất khiến, cái đêm tôi đi coi hát bội gánh Tấn Thành Ban hát ở chùa Dọn Bàn, Dakao, bỗng nhiên tôi gặp lại em Năm trong vai Lữ Phụng Tiên… Khi nghe em hát… Giỏ lá vai mang nhè nhẹ, em xuống giọng “thoàng”… tôi nghe thiệt là mê man trong dạ. Vãn hát rồi tôi chưa chịu về, còn nấn ná ở cửa hậu trường để gặp Năm khen mấy tiếng thì mới đành bụng. Ai ngờ gặp nhau, nói đủ thứ chuyện, tôi dắt chiếc xe đạp, dẫn bộ theo em lại cầu Mac Mahon, em nói em ở xóm Cù Lao nằm bên nầy đường Võ Di Nguy. Đêm đó tôi nhất quyết đi theo cho biết nhà em ở đâu và trong bụng cũng tính khi có dịp thuận tiện thì sẽ lại mời em xuống Chợ Cũ lại tiệm Cao Lâu ăn một bữa cơm Tàu.

- Tới xóm cù lao, muốn vô trong xóm phải đi qua một cái cầu làm bằng các miếng ván như đòn dài bắc cho người ta đi lên đi xuống ghe chài, có chổ kê bằng mấy tấm dalle sắt, cầu bắc đi xiên qua xẹo lại chớ không có thẳng băng một đường từ lộ vô xóm. 

Tới đây thì Năm không cho tôi theo qua bên kia cù lao để vô xóm, vô nhà. Tôi tới đây rồi đâu có lẽ chịu về không. Nhứt là thời buổi chiến tranh, lính Pháp đi tuần, gặp chúng nó mà biết tiếng Tây tiếng u cũng dễ… rồi còn một nỗi lo khác nữa, bọn cướp trộm cũng lộng hành và cũng còn phải sợ một nỗi khác nữa là các ông công tác thành về ám sát hay liệng lựu đạn, bởi vậy tôi kèo nài để tôi đưa Năm về tới trước cửa, Năm vô nhà đóng cửa khóa chốt cho an toàn rồi tôi sẽ đạp xe máy về nhà của tôi.

- Năm thấy tôi lo cho Năm chí tình chí cốt vậy, Năm cũng xiêu lòng, nói: “Ừ! Muốn tới cho biết nhà thì tui cho đi theo. Mà điều giao trước, tui ở nhà lá, nghèo lắm, thấy cái nhà dột cột xiêu, trống trước hở sau không được chê à nghen. Nhìn thấy cái nhà rồi là anh trở ra lộ về liền à nghen…

Muốn gặp tui thì tới rạp hát, mua giấy coi hát thì gặp, đừng có tới nhà, kỳ lắm à nghen…”

- Được rồi…được rồi… tôi y hẹn mà…

- Ai mà dè, ông trời đã định trước hết mọi sự rồi. Tôi theo Năm vô tới trong xóm, mới nhìn thấy cái nhà, còn đứng dang ca nhìn trước nhìn sau để ghi nhớ hình dáng cái nhà của Năm và những căn nhà lá kế bên ra sao để ban ngày có tới đây thì tôi kiếm được nhà của Năm liền, khỏi phải hỏi bà con lối xóm, mất công họ dị nghị, lời ra tiếng vào. Bỗng đâu tiếng tu huýt thổi rét rét rân trời, bốn phương tám hướng… 

Lính partisan bao vây cả xóm, bắt ra ngồi trước hiên nhà, hai tay để lên đầu, trình giấy laisser – passer cho nó xét. Chỉ huy nhóm lính nầy là một thằng thiếu úy Pháp và hai thằng xét dăng (sergent) người Pháp. Nhờ nói tiếng Tây rốp rốp, tôi bỗng thành ra thông dịch viên tình nguyện cho mấy thằng Tây đó. Nó cũng nể, có người có học ở trong xóm nầy, biết tiếng Pháp nên xét qua loa rồi kéo ra lộ”.

Đã gần 12 giờ khuya, giới nghiêm rồi làm sao mà về nhà đây… Năm cũng biết vậy nên biểu tôi vô nhà ngủ, sáng sớm sẽ về. Mà trong nhà chỉ có một chiếc chõng tre một người nằm, tôi ngủ chung trên chõng đó sao được. Bởi vậy tôi kiếm giấy nhựt trình trải dưới đất, tính dọn một chỗ để ngã lưng qua đêm. Ai dè Năm cười cười: “Bộ tính ngủ ở dưới nền đất thiệt sao? Ngủ như vậy, tới sáng thì bịnh đó”

- Thì cũng ráng chịu, bụng làm dạ chịu, đâu có than van… Tôi trải giấy nhựt trình xong, sửa soạn nằm xuống.

- Năm nói: “Nè, hỏi thiệt, anh có thương tui hông? Có muốn thiệt tâm làm vợ làm chồng với tui hông? Nói thiệt đi…

- Thiệt tình tôi thương Năm, tôi thề…

- Khỏi thề! Lên giường đây ngủ. Anh đàng hoàng hay không đàng hoàng, tui biết liền…

Ông Sển kể tới đó, chúng tôi ôm bụng cười nghiêng ngửa. Bà Năm dọn cơm lên, hỏi: “Nè cái ông già mắc dịch nói bậy gì mà các anh cười dữ vậy?”.

Tôi đỡ lời cho mọi người: “Dạ, ông Năm kể chuyện ông Trượng với Tiên Bửu, chuyện hát cương hồi xưa đó mà”

- Thôi, lại ăn cơm đi, đừng nghe ổng nói chuyện đời xưa nữa…

Ông Sển vẫn thích nói chuyện đời xưa, ông nhắc: 

Hồi 1947, 48, 49, đang hồi chiến tranh Việt Pháp còn sôi động, công tác thành của Việt Minh liệng lựu đạn vô các dancing, quán nhậu, rạp hát vì nơi đó có bóng dáng của lính partisan, lính mã tà, lính rờ sẹt… Anh Năm Bằng, lính rờ sẹt, chồng của cô bé Hoàng Vân, diễn viên đoàn Hậu Tấn – Năm Nghĩa bị ban ám sát VM bắn chết trước cửa rạp hát Thuận Thành Dakao. 

Lần khác, anh Thomas, người Việt lai Pháp, ở bên kia cầu Bông, vừa qua khỏi cầu, quẹo lại rạp hát Thuận Thành, bị bắn ngã trọng thương. Chở tới bệnh viện thì chết. Rạp hát bóng Asam (Dakao), tiệm cơm tây La cigalle bị liệng lựu đạn… Còn nhiều vụ bắn lộn, ám sát, liệng lựu đạn nữa nên trước tình hình lộn xộn đó, ông Sển dù đang làm công chức, lương bổng dư sống nhưng đêm đêm ông cũng phải đạp xe đạp hiệu Peugeot đưa vợ ông là bà Năm Sadec đi hát và rước về khi vãn hát. 

Ông sợ những tai nạn dọc đường, những bọn cướp cạn và bọn lính Tây đi ruồng bố. Ông biết nói tiếng Tây, lại đang là một công chức nên coi như ông là một bảo đảm cho vợ khỏi bị hoài nghi có dính dáng tới bên kháng chiến.

Bà Năm Sadec tên thật là Nguyễn Kim Chung, sanh năm 1907 (Mậu Thân) tại Sadec. Cha là ông bầu gánh hát bội tên Nguyễn Duy Tam, gọi là bầu Tam. Bà Năm Sadec được cha dạy hát từ nhỏ, từng hát trên sân khấu nhà. Lúc nổi danh, hát trên sân khấu Bà Ba Ngoạn ở rạp hát Palikao, Chợ lớn, bà Năm Sadec nổi danh là cô Năm Nhỏ, sau qua hát cho gánh hát Bầu Thiềng và vài gánh hát bội khác. Đến khi chuyển qua hát cải lương thì mới dùng nghệ danh Năm Sadec cũng như các bạn cô Ba Trà Vinh, cô Ba Bến Tre, cô Năm Cần Thơ…

Khi hát cho đoàn hát Phụng Hảo, bà Năm Sadec hát vai Mạnh Phu Nhơn trong tuồng Mạnh Lệ Quân thoát hài, bà đã hát khiến cho khán giả khóc mùi mẫn. Khi hát vai Đổng Trác trong tuồng Phụng Nghi Đình, bà làm cho khán giả cười nôn ruột. Khán giả ái mộ nhớ hoài vai bà Phán Lợi trong tuồng Đoạn Tuyệt. Thanh Nga vào vai cô giáo Loan, Việt Hùng vai Thân, thằng chồng khờ và Ngọc Nuôi trong vai Bích, cô em chồng đanh đá. Bà Năm Sadec trong vai bà Phán, không cần có thái độ hầm hừ, những cử chỉ hung dữ, chỉ cần giọng nói ngọt mà đay nghiến đủ cho khán giả thấy rõ tánh chất của một bà mẹ chồng phong kiến, ỷ giàu hà hiếp con dâu. Một hình tượng khắc sâu vào tâm khảm của khán giả, mấy chục năm sau cũng khó quên.

Bà Năm Sadec được mời đóng các vai bà má nông dân, bà Phán, bà Huyện trong các chương trình Thép Súng, chương trình Gia đình Bác Tám và các chương trình của các Ban kịch Kim Cương, Túy Hồng, Thẩm Thúy Hằng, Phương Nam. Khi vào vai hiền hay vai dữ, vai người phụ nữ giàu sang hay bần cùng, vào vai nào bà Năm Sadec cũng diễn tả như mẫu người thật mà chúng ta có nhiều dịp gặp trong cuộc sống. Không bao giờ cường điệu, hát quá lố nhưng không có nghệ sĩ nào diễn hay như bà.

Đối với đồng nghiệp, bà Năm Sadec được sự nể trọng của mọi người. Làm việc luôn luôn đúng giờ, chu đáo và không bao giờ gây khó dễ cho bầu show hay các nghệ sĩ cùng trong một suất hát.

Ngoài tài năng và đức độ của một người nghệ sĩ lão thành đáng kính như bà Năm Sadec, tôi nhớ về bà có một chuyện mà suốt đời tôi không thể nào quên.

Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, các nghệ sĩ nghe tin loan trên đài phát Thanh là phải đến đăng ký tại trường Quốc Gia Âm Nhạc Saigon cũ, kế bên Bộ Sắc Tộc ở đường Nguyễn Du, ai không đăng ký sẽ bị cấm hành nghề. Tôi đến vào khoảng 12 giờ trưa, thấy có nghệ sĩ của đoàn hát Thanh Minh Thanh Nga, đoàn Dạ Lý Hương… các nghệ sĩ lão thành: anh Năm Châu, anh Văn Lâu, Tám Lắm, Bà Năm Sadec, chị Kim Cúc, Kim Lan, Tám Vân, Minh Tơ, Thành Tôn, chị bảy Ngọc Hương… 

Ngồi bàn thơ ký ghi chép tên nghệ sĩ đến đăng ký, tôi thấy có anh kép Năm Sơn mà chúng tôi quen gọi là Năm Thịt. Năm Sơn là anh kép hát nằm vùng, bây giờ mới lộ mặt ra. Tôi vừa đăng ký xong, người đi kế tôi là bà Năm Sadec. Khi bà Năm Sadec tới ghi tên thì kép Năm Sơn chận lại, nói: “Chị tố Cộng trong Ban Thép Súng Đài Truyền Hình quân đội Ngụy, chưa bắt giam chị là phước cho chị rồi. Không được đăng ký!”

Bà Năm Sadec như bị một gáo nước dơ dội vô mặt, loạng choạng như muốn té sụm xuống trước bàn viết của tên kép hát nằm vùng đó, mặt bà xanh dờn, đôi môi run run, tôi vội dìu bà bước ra ngoài vì không biết bà sẽ phản ứng ra làm sao, e gặp rắc rối. Ra tới trước cửa bà Năm Sadec nói với tôi, giọng nói bình tĩnh trở lại: “Được rồi. Nguyễn Phương về đi. Tôi không sao đâu. Để tôi kiếm xe đi về nhà”.

Tôi nói: “Ở đây khó kiếm xe lắm. Để tôi chở chị về nhà nghỉ cho khoẻ”. Tình cờ, nhìn vô nơi các nghệ sĩ đăng ký, tôi thấy anh Năm Châu, chị Kim Cúc, Kim Lan, anh Thành Công, anh Chín Sớm, soạn giả Mộc Linh ra về, mắt nhìn xuống đất… Tôi nói: Chị Năm coi kìa, anh Năm Châu, chị Kim Cúc, ca sĩ Thành Công…

Bà Năm nhìn theo tay tôi chỉ, cười buồn: “Tôi thì không sao, mấy người đó chắc sẽ khổ. Anh Năm Châu bị họ ghim vì anh lập gánh hát Ánh Chiêu Dương, được ông Hồ Văn Châm, Bộ Thông Tin Chiêu Hồi giúp đỡ tiền bạc”

Sau đó mấy tháng, tôi được biết anh Năm Châu bị mời đi học tập kiểm thảo tập trung trong tòa tỉnh trưởng Gia định trong ba tháng. Ca sĩ Thành Công, soạn giả Mộc Linh, Chín Sớm bị đi học tập cải tạo 7 năm ở trại cải tạo Hàm Tân.

Theo các bạn của tôi kể lại, năm 1986, khi ông Nguyễn Văn Linh tuyên bố cởi trói cho văn nghệ sĩ thì bà Năm Sadec mới được mời vô Đồng Tháp Mười đóng phim, trong vai bà già nông dân. Bà đóng được ba phim ở Nha Mân, Sadec, nơi chôn nhau cắt rún của bà và ở Đồng Tháp Mười bà đóng phim Phù Sa trong mùa nước nổi, giữa nắng lửa và muỗi mòng, hai ngày sau khi bà hết đóng phim, bà trở về Saigon và chết vì kiệt sức. Khi bà mất, không có ai thông báo cho nghệ sĩ biết để đi viếng, phúng điếu, tiễn đưa bà. Chỉ có những người trong xóm của bà và các bạn nghệ sĩ làm phim chung với bà, biết bà mất, đến tiễn đưa.

Bà cũng không được quàn ở nhà Hội Nghệ Sĩ ở đường Cô Bắc, không được chôn ở nghĩa trang nghệ sĩ ở Gò Vấp. Ông Vương Hồng Sển di quan của bà, đem về chôn cất ở Nha Mân, quê hương của bà.

Trong bài điếu văn của ông Vương Hồng Sển khóc vợ, có đoạn kết như sau:

* Trăm năm gì nữa? Muôn thuở là đây;

Trời quên mất đời còn một lũ, quyết thư hùng vì ấn tướng ngôi vua;

Bà đi rồi, tôi khổ muôn phần, sống cô độc giữa bình xưa lọ cổ;

Thôi, thôi;

Bà vào cửa hư vô bất diệt, nhớ đến thăm Năm Phỉ, Bảy Nhiêu;

Tôi đợi tin Bắc Đẩu, Nam Tào, sẽ tìm đến Năm Chung, Tư Bốn.

Ô hô!

Đây sầu riêng, đây vú sữa, của chồng công vợ, kẻ mất người còn, nghẹn ngào dâng một lễ đơn sơ;

Đây rượu cúc, đây hương trầm, kẻ mất người còn, đau đớn khóc ngàn thu vĩnh biệt.

Hỡi ôi, Thương thay; Có linh xin hưởng.

Bà Năm Sadec sinh năm 1907, mất năm 1988.

Ông Vương Hồng Sển sinh năm 1902, mất năm 1996.

Kính nhớ anh chị Vương Hồng Sển & Nguyễn Kim Chung (Năm Sadec).

Nguyễn Phương

TIM KAINE ĐẠI BẠI TRONG CUỘC TRANH LUẬN VỚI HÙNG CAO.

Ngày 02 tháng 10 năm 2024, ứng cử viên Dân chủ đương nhiệm Tim Kaine sẽ tranh luận trực tiếp với ứng cử viên Cộng hòa Hung Cao lúc 7 giờ tối tại khuôn viên trường Đại học Norfolk State. Virgnia.

Cuộc tranh luận độc quyền của Nexstar Media Group đã được phát trực tuyến trong một giờ đồng hồ và được chuyển tiếp trên các đài truyền hình Nexstar của Virginia và phát sóng đồng thời trên toàn quốc qua mạng lưới tin tức cáp của Nexstar, NewsNation.

Đây là cuộc tranh luận duy nhất được lên lịch giữa các ứng cử viên.  Tại Virginia, cuộc bầu cử sớm đã bắt đầu từ ngày 20 tháng 09 và sẽ kéo dài đến ngày 2 tháng 11.  Ngày bầu cử chính thức là vào thứ Ba, ngày 5 tháng 11.

Khoảng cách giữa một Thượng Nghị Sĩ ngồi chiếc ghế Thượng Viện trong 13 năm là ông Tim Kaine, có vị trí vững chắc, với số tiền được đảng Dân Chủ chi viện là trên 10,05 triệu đô la để tiếp tục giữ ghế.

Trong tình hình nước Mỹ hiện nay, tiền chưa phải là tất cả.

Nhất là tiền tham nhũng, tiền đen của các chính trị gia thiên tả còn là một dấu hỏi rất lớn đối với dân chúng Hoa Kỳ.

Hùng Cao là một người trẻ tuổi, một khuôn mặt mới đã nổi lên trong những năm gần đây và gây sự kinh ngạc, yêu mến của nhiều người.

Ông đã từmg phục vụ trong Hải quân Hoa Kỳ với tư cách là một sĩ quan hoạt động đặc biệt thực hiện các chuyến công tác ở Iraq, Afghanistan và Somalia.

Tại sao Cựu Đại Tá hồi hưu Hùng Cao lại tranh cử vào Thượng viện Hoa Kỳ? Ông đã trả lời rằng: “Nhìn thấy Hoa Kỳ sụp đổ ngay lúc này, đó là lý do tại sao tôi cảm thấy rằng cuộc chiến đang diễn ra ngay trong đất nước chúng ta,” Cao nói, “bởi vì họ đang phá hủy đất nước này và biến nó thành nơi tôi đã chạy trốn.”

Có ba vấn đề nổi lên, quan trọng nhất mà Hùng Cao đã thu phục được nhân tâm và sự chú ý của cử tri trên toàn quốc:

Là vấn đề  nhập cư, giáo dục,  và đa dạng, công bằng, hòa nhập (DEI) trong quân đội.

Kaine, thống đốc đương nhiệm Virginia và là ứng cử viên phó tổng thống của Hillary Clinton vào năm 2016, đã đưa ra lập luận của mình về lý do tại sao ông nên giữ ghế của mình tại viện thượng viện của Quốc hội.

Hùng Cao, cựu chiến binh Hải quân 25 năm được cựu Tổng thống Donald Trump ủng hộ, đã chỉ trích lệnh bắt buộc tiêm vắc-xin COVID cho quân nhân và việc chính quyền Biden-Harris rút quân khỏi Afghanistan một cách vụng về, vô trách nhiệm đã khiến 13 quân nhân thiệt mạng và hàng trăm thường dân chết và bị thương.  Khi câu hỏi đặt ra cho Hùng Cao về sự thất bại chung của quân đội không đạt được mục tiêu tuyển quân gần đây, Ông cũng chỉ trích các nỗ lực DEI, ông nói rõ rõ ràng và mạch lạc rằng:

"Khi bạn sử dụng một nữ hoàng sắc đẹp để tuyển quân cho Hải Quân, đó không phải là những người chúng tôi muốn. Những gì chúng tôi cần là những người đàn ông và phụ nữ mạnh mẽ sẽ tự xé ruột mình, ăn chúng và xin thêm. Đó là những chàng trai và cô gái trẻ sẽ chiến thắng trong các cuộc chiến tranh."

Câu nói độc đáo, rõ ràng và đầy dũng khí nầy đã được đăng tải trên mạng xã hội X chỉ trong vòng chưa đến 10 tiếng đồng hồ, đã có trên 2 triệu người xem.

Tim Kaine đang làm việc tại Ủy ban Quân vụ Thượng viện, đã trả lời rằng việc chỉ trích DEI "là một sự đánh lạc hướng", và thách thức thực sự là thông báo cho nhiều người Mỹ hơn về những lợi ích của quân đội khi chỉ có khoảng 1% dân số phục vụ trong lực lượng vũ trang.  "Chúng ta cần phải làm tốt hơn công việc nói về Đạo luật G.I. và các phúc lợi khác cũng như chương trình đào tạo lãnh đạo tuyệt vời mà bạn nhận được trong quân đội".

Cũng cần nhắc lại là Hùng Cao đã nói với tờ The Post vào tháng 8 rằng “việc Lầu Năm Góc không tập trung vào khả năng "đào tạo [tân binh] đúng cách" cũng đang ảnh hưởng đến các chương trình phúc lợi dành cho "chiến binh" sẵn sàng hy sinh vì đất nước của họ.“Chúng ta cần trang bị cho họ đầy đủ và không tập trung vào những thứ như những đại từ, bạn biết đấy? Chúng ta cần đảm bảo rằng các chiến binh của chúng ta có thể được chăm sóc.  Giống như hiện tại, bạn có biết rằng một phần ba quân nhân của chúng ta, đang tham gia chương trình dinh dưỡng bổ sung cho phụ nữ, trẻ sơ sinh và trẻ em (WIC) hoặc tem phiếu thực phẩm không?”.

Đảng Cộng hòa và những người chỉ trích khác cũng đã nhắm vào các nỗ lực của DEI, mà một số nhà nghiên cứu đã chỉ ra là không hiệu quả, vì đã khiến Pentagon, không đạt được mục tiêu tuyển dụng trong những năm gần đây.

Hùng Cao cũng chỉ trích Đạo luật G.I. và thách thức Kaine về việc xóa nợ cho sinh viên. Đảng viên Dân chủ Tim Kaine, đã ca ngợi chính quyền Biden vì đã xóa nợ "cho hơn một triệu công chức, để cảm ơn vì dịch vụ công mà họ cung cấp, cho dù là trong quân đội, giảng dạy, làm việc như một chuyên gia y tế tuyến đầu hay làm việc cho chính quyền địa phương hoặc tiểu bang". Nhưng việc xóa nợ nầy chỉ là cái bánh vẽ to lớn mà đảng con Lừa và Tim Kaine đưa ra để nhử mồi, mà không bao giờ có thể thực hiện vì họ không có quyền sử dụng tiền thuế của dân để mua phiếu bầu và lừa sinh viên, học sinh nếu không có sự đồng thuận của Quốc Hội.

Những tay chính trị gia đi lừa đảo, nói dối như cuội lại có dịp đủ thừa tại vì đảng Cộng Hoà ngăn cản, tại Trump…v…v…

Người điều hợp chương trình hỏi Hùng Cao về phương pháp của các ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, sẽ giảm bớt gánh nặng về giáo dục. Chúng ta cần phải biết rõ hiện nay,  Bộ Giáo dục Hoa Kỳ báo cáo rằng hơn một triệu người Virginia nợ tổng cộng 43 tỷ đô la, tiền nợ sinh viên liên bang tính đến tháng 10 năm ngoái.  Điều nầy đã gây ảnh hưởng đến khả năng đóng góp của họ vào nền kinh tế của tiểu bang.

Hùng Cao đã chỉ ra con đường để tiến thân và cách giải quyết trọn vẹn. Ông nói rõ "Nếu bạn đang phải vật lộn để trả tiền học phí, thì hãy xin Đạo luật G.I. Điều đó, có nghĩa là hãy ra ngoài và phục vụ trong quân đội.  Bạn sẽ nhận được trợ cấp cũng như học phí.  Chúng ta cần sửa chữa giáo dục, và chúng ta cần làm điều đó ngay bây giờ.  Nhưng vấn đề ở đây là những người như Thượng nghị sĩ Kaine, ông đã là một sĩ quan trong 30 năm ở nhiều văn phòng khác nhau, tại Thượng viện Hoa Kỳ trong 12 năm.  Tại sao ông vẫn chưa sửa chữa nó?"

Kaine chửa cháy và nói rằng, Virginia "được mệnh danh là tiểu bang tốt nhất để nuôi dạy trẻ em tại Hoa Kỳ" và "là tiểu bang được quản lý tốt nhất và là tiểu bang tốt nhất để kinh doanh" khi ông là thống đốc từ năm 2006 đến năm 2010.

Hùng Cao giả vờ ngạc nhiên: "Ồ, một lần nữa, ông ấy nói những gì ông ấy sẽ làm. Thành thật mà nói, trong số 227 dự luật mà Thượng nghị sĩ Kaine đã đề xuất, chỉ có ba dự luật được thông qua… Tỷ lệ thất bại là 99%".

Kaine nói : “Hãy kiểm tra băng ghi âm về điều đó. Điều đó hoàn toàn sai".

Cao đáp trả, "Có hai sự thật trên thế giới, được chứ? Đừng bao giờ bước vào một cửa hàng Target khi mặc áo sơ mi đỏ và đừng bao giờ chống lại một người châu Á khi nói đến toán học. Tin tôi đi. Ông ấy có tỷ lệ thất bại là 99%. Nếu tôi chỉ có tỷ lệ thất bại là 99% và tôi đã vô hiệu hóa bomb, thì tôi đã không ở đây ngay lúc này."

Một câu hỏi nổi bật mà người điều hợp chương trình cũng hỏi Cao, người có gia đình đã chạy trốn khỏi Việt Nam trong những năm 1970, về việc liệu ông có ủng hộ việc trục xuất hàng loạt "tất cả những người nhập cư không có giấy tờ" hay không?  

Câu hỏi nầy đầy nhức nhối cho dân chúng Hoa Kỳ. Sự bất bình và tức giận của họ đang lên đến đỉnh điểm. Nhìn Chicago, thủ phủ lâu đời của đảng Dân Chủ, hiện nay, đã có những cuộc biểu tình rất lớn lên án chính quyền Biden và Kamala Harris.  Câu hỏi nầy đã mở ra một cánh cửa để chúng ta nhìn thấu suốt tất cả sự hổn loạn và phá nát luật pháp Hoa Kỳ của đảng con Lừa. Đảng con Lừa đã khuyến khích, mở cửa ồ ạt cho di dân lậu tràn vào Hoa Kỳ như chốn không người. Tim Kaine đã ú ớ, bào chữa một cách yếu ớt khi nghe một người nhập cư như Hùng Cao tuân thủ luật pháp như thế nào và sống như thế nào để tự cho rằng mình có văn minh và văn hóa. Hùng Cao nói:

"Khi Việt Nam sụp đổ, chúng tôi không có nơi nào để đi, và nước Mỹ đã đưa chúng tôi vào và bố mẹ tôi đã xếp hàng chờ đợi trong bảy năm.  Tất cả chúng tôi đã làm như vậy trong bảy năm để có được quyền công dân.  Thứ cuối cùng mà bố tôi [treo] trên giường khi ông qua đời cách đây hai năm là giấy chứng nhận nhập tịch của ông. Tôi yêu đất nước này đến nỗi tôi đã viết một tấm séc trắng - bao gồm cả mạng sống của tôi - để bảo vệ đất nước trong 25 năm ở Iraq, Afghanistan, Somalia và các nơi khác trên thế giới," Cao nói. "Đây là điều tôi muốn nói với bất kỳ ai muốn đến đây, đừng yêu cầu một giấc mơ Mỹ. Nếu bạn không muốn tuân thủ luật pháp Hoa Kỳ và chấp nhận văn hóa Hoa Kỳ, vì tôi đã làm vậy."

"Nếu bạn đến đây bất hợp pháp, thì bạn cần phải rời đi, đặc biệt là nếu bạn là người phạm tội bạo lực", Hùng Cao đã trích dẫn dữ liệu mới của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan cung cấp cho các nhà lập pháp vào tuần trước:

"Có 13.000 kẻ giết người bị kết án và 16.000 kẻ hiếp dâm bị kết án đã đi qua dưới sự giám sát của họ. Điều đó là không thể chấp nhận được. Chúng ta cần bảo vệ người Mỹ mỗi ngày", Cao nói.

"Nếu bạn đến đây bất hợp pháp, về cơ bản bạn đã làm hỏng toàn bộ hệ thống", Cao nói. "Bạn không thể chen ngang hàng - ý tôi là, bạn đến Costco và chen ngang hàng, bạn nghĩ điều gì sẽ xảy ra? Bạn không thể đến đây và mong đợi giấc mơ Mỹ nếu bạn không sẵn sàng tuân thủ luật pháp Hoa Kỳ và chấp nhận văn hóa Hoa Kỳ".

"Hãy trục xuất bất kỳ ai đang phạm tội ngay bây giờ "Đó là điều đầu tiên chúng ta cần. Bảo vệ biên giới."

Kaine cho biết ông chưa bao giờ ủng hộ lệnh ân xá hàng loạt nhưng ông ta lại tin rằng, lệnh này sẽ "phá hủy nền kinh tế" khi trục xuất 10 triệu người nhập cư bất hợp pháp đã vượt biên giới trong thời chính quyền Biden-Harris và chỉ trích Tổng Thống Trump:

"Gần đây, chúng tôi đã đàm phán một thỏa thuận biên giới rất khó khăn, sẽ đưa rất nhiều nguồn lực vào biên giới để ngăn chặn tình trạng nhập cư bất hợp pháp. Tổng thống Trump đã yêu cầu đảng Cộng hòa phản đối thỏa thuận này, mặc dù thỏa thuận này được liên đoàn kiểm soát biên giới ủng hộ".

Chúng ta đã biết mục đích mà Tim Kaine nói chỉ là đổ thừa và láo phét để lừa bịp dân chúng, che đậy mưu đồ và chính sách mờ cửa biên giới của đảng con lừa. Việc buôn người qua biên giới, đem tội phạm trên khắp thế giới tràn vào Hoa Kỳ, buôn bán Fentanyl, ma tuý, súng đạn là chủ trương của bọn thế lực bóng tối vấu kết với đảng con Lừa để kiếm bạc tỉ.  Mặc khác, chính quyền đảng Dân Chủ xây dựng một lực lượng khổng lồ trung thành, bảo vệ, phục vụ tối đa và bỏ phiếu lậu cho đảng con lừa trong cuộc bầu cử 2024 và trong tương lai.

Tim Kaine, một đảng viên Dân Chủ hủ̉ bại vì chiếc ghế và đảng phái đã chụp mu, vu khống ông Hùng Cao là kẻ kích động bạo lực ngày 6 tháng giêng năm 2021. Trong thời gian đó, ai cũng biết rõ Hùng Cao vẫn còn đang ở Afghanistan để cứu trợ, giúp đỡ quân đội và dân chúng Afghanistan khi chính quyền Bại Đần đã vội vả rút quân trong đêm tối đầy ô nhục.

Đài Newstart cũng nhận ra trò chụp mủ, dối trá của Tim Kaine nên đã đóng lại chương trình, cúp ngang không kèn không trống để tránh cho Tim Kaine khỏi bẻ mặt nếu bị Hùng Cao phản công.

Trong bài bình luận nầy, quý vị có thể nhận ra sự sắc xảo, trí tuệ và thẳng thắng của Cựu Đại Tá hồi hưu Hùng Cao trước con vịt què, không có chính sách, chủ trương gì ngoài chuyện máu me sinh sản của phụ nữ và thai nhi còn nằm trong bụng mẹ. Khi trẻ sơ sinh không được khuyến khích sinh ra và nuôi dưỡng để trở thành những công dân hữu ích cho gia đình, xã hội, quốc gia thì bọn người cực tả nầy lại bỏ hàng tỉ đô la hàng năm để nhập cư những thành phần bất hợp pháp không rõ lai lịch trên khắp thế giới tràn vào nước Mỹ. Những hành động đen tối nầy phía sau chủ trương của họ là gì? Có lẽ ai cũng biết rõ “bảy bước tàn phá Hoa Kỳ của George Soros” đã hiện rõ như ban ngày. Những khuôn mặt, tên tuổi nổi cộm khiến ai cũng rùng mình trong hơn 20 năm qua như Tim Kaine, Tim Walz, Kamala Harris, Biden, vợ chồng Clintons, Obama gắn liền vớI trùm mafia Soros…v…v..đều nằm trong kế hoạch đen của bọn toàn cầu hóa.

Hãy dành lá phiấu cho TT Trump-Vance, Hùng Cao và các ứng cử viên đảng cộng hòa từ nay đến 5/11/2024.

Đây là trận chiến cuối cùng để bảo vệ nước Mỹ.

Chân thành cảm tạ quý vị.

MD 04/10/2024

Phong Thu