Thursday, July 17, 2025

CÓ MỘT NGƯỜI LẶNG LẼ ĐỨNG SAU CUỘC HÔN NHÂN CỦA TỔNG THỐNG PHÁP VÀ VỊ PHU NHÂN HƠN ÔNG 24 TUỔI


Cuộc hôn nhân của Tổng thống Pháp Macron và phu nhân hơn ông 24 tuổi, và đằng sau đó là ‘sự hy sinh’ của người chồng cũ
Năm 15 tuổi, ông yêu một nữ giáo viên hơn mình 24 tuổi; năm 30 tuổi ông cưới bà làm vợ và ngay lập tức có 1 gia đình với 3 người con và 7 người cháu riêng của vợ; năm 39 tuổi, ông đưa vợ mình trở thành đệ nhất phu nhân Pháp. Nhân vật chính của câu chuyện là Tổng thống Pháp Macron, nhưng đằng sau đó còn có một “nhân vật phụ” với những hy sinh thầm lặng…
Loại cốt truyện tưởng như chỉ xuất hiện trong tiểu thuyết và phim ảnh, nhưng thực tế lại là một câu chuyện có thực tại Pháp.
Mối quan hệ vượt tuổi này, đã bỏ qua sự phản đối từ phía cha mẹ của ông Macron và gia đình của bà Brigitte - làm nên một câu chuyện tình yêu lệch tuổi.
Như mọi người đều biết, lý do khiến họ có thể tạo nên một tình yêu “lãng mạn” như vậy, là bởi phía sau đó có một người đàn ông đã chấp nhận nhẫn nhịn, đó là chồng cũ của bà Brigitte - ông Andre Luis Ochiil.
Một gia đình hạnh phúc
Bà Brigitte sinh ra trong một gia đình trung lưu, cha làm nghề kinh doanh, từ nhỏ bà được học hành tử tế, sau khi tốt nghiệp đại học, bà trở thành giáo viên dạy tiếng Latinh cho một trường trung học cơ sở.
Thời trẻ, bà Brigitte không chỉ có sự nghiệp ổn định mà còn gặp được người đàn ông hết mực yêu thương mình. Đó là người chồng đầu tiên của bà, ông Andre Luis Ochiil.
Xuất thân của ông Andre cũng rất đáng tự hào. Cha ông là một nhà ngoại giao và bản thân ông cũng rất giỏi. Ông bắt đầu làm việc trong một ngân hàng sau khi tốt nghiệp đại học, và trở thành một nhân viên ngân hàng xuất sắc khi còn trẻ.
Cặp đôi Brigitte và Andre nhanh chóng bước vào "cung điện" của hôn nhân. Có thể nói, họ là đôi trai tài gái sắc. Sau khi kết hôn, Andre càng yêu thương, chiều chuộng vợ Brigitte hơn khiến mọi người xung quanh ngưỡng mộ.
Trong 3 năm, họ đã có với nhau một cặp con kháu khỉnh, đáng yêu và cuộc sống của gia đình 4 người vô cùng hạnh phúc.
Để tạo ra một môi trường sống tốt hơn cho gia đình, ông Andre đã cố gắng làm việc chăm chỉ hơn, trong khi bà Brigitte lựa chọn cuộc sống gia đình và chăm sóc các con.
Sau đó, họ sinh được thêm một cô con gái xinh xắn và sống một cuộc sống hạnh phúc.
Sau khi bọn trẻ lớn lên, Brigitte không muốn ở nhà cả ngày, bà muốn trở lại công việc của mình và theo đuổi cuộc sống có giá trị hơn. Ông Andre rất tôn trọng quyết định của vợ và hỗ trợ vợ việc gia đình, vì vậy bà có thể theo đuổi ước mơ của mình.
Brigitte luôn có một giấc mơ văn chương còn dang dở. Vì vậy, sau khi trở lại làm việc, bà đã tìm được công việc giảng dạy tại một trường học ở Amiens, Pháp; đồng thời tổ chức một câu lạc bộ kịch cùng các đồng nghiệp của mình.
Được làm một công việc yêu thích, có một người chồng yêu thương và 3 đứa con xinh xắn, đây là cuộc sống mà bao người mơ ước.
Tuy nhiên, vào năm 1990, một thiếu niên đã xuất hiện, và gia đình hạnh phúc này dần đi đến hồi kết. Người này là Tổng thống Pháp Macron.
#Mối tình lệch tuổi
Macron năm đó mới 15 tuổi, học tiếng Pháp và tiếng Latinh ở Amiens. Tại đây, cậu thiếu niên đã gặp cô giáo Brigitte của mình. Macron là học sinh lớp văn của bà Brigitte, và bà cũng là người hướng dẫn lớp kịch tự chọn của Macron.
Cô giáo Brigitte đã giúp đỡ và hướng dẫn chàng thiếu niên Macron rất nhiều trong lĩnh vực này, họ ngưỡng mộ tài năng của nhau, nhưng không ai nghĩ rằng cuối cùng sự cảm kích này lại biến thành tình yêu.
Dù chênh lệch nhau tới 24 tuổi, nhưng cả hai đã sớm nảy sinh “quan hệ ngoài hôn nhân”.
Kể từ đó, Brigitte ngày càng thờ ơ với chồng, hoàn toàn như một con người khác.
Ông Andrei không phải là người ngốc nghếch, khi thấy vợ phản bội trong hôn nhân, thay vì tranh cãi, đánh nhau, ông bắt đầu tìm ra vấn đề từ chính bản thân mình, và cho rằng do mình quá bận rộn trong công việc nên đã lơ là việc chăm sóc vợ. Đó là lý do tại sao vợ lại yêu người khác.
Do đó, Andre bắt đầu chuyển dần trọng tâm sang gia đình, vừa chăm sóc con cái vừa mong vợ trở về.
Giấy không gói được lửa, mối quan hệ giữa Brigitte và Macron nhanh chóng lan rộng. Nước Pháp dù là đất nước lãng mạn, nhưng kiểu tình yêu này vẫn gây sốc vô cùng.
Sau đó, một số người bắt đầu viết thư nặc danh cho cha mẹ của Brigitte, thậm chí có người còn nhổ nước bọt vào cửa nhà họ.
Tin đồn lan sang bố mẹ Macron, bố cậu thiếu niên Macron rất sốc, lập tức làm thủ tục chuyển trường và cho cậu sang Paris học với hy vọng cắt đứt tình cảm “cặp đôi” bằng cách này.
Macron 17 tuổi, chưa độc lập về kinh tế, không thể trái ý cha nên phải đến Paris.
Tuy nhiên, trước khi rời đi, Macron trìu mến thề với Brigitte: “Dù thế nào đi nữa, anh sẽ cưới em!”
Ông Andre tội nghiệp nghĩ rằng sự ra đi của Macron sẽ giúp vợ ông trở về với gia đình và quay trở lại vòng tay của mình. Nhưng ai có thể ngờ rằng điều này không thể khiến vợ ông thay đổi, Brigitte đã chìm trong vòng xoáy của tình yêu...
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và phu nhân Brigitte Trogneux tham dự lễ duyệt binh truyền thống ngày Bastille trên đại lộ Champs-Élysées vào ngày 14 tháng 7 năm 2017 tại Paris, Pháp.
#Sự quay lưng của người vợ
Sau khi chia cắt hai nơi, Macron và Brigitte vẫn duy trì liên lạc thân thiết, thường xuyên nói chuyện điện thoại trong vài giờ.
Không lâu sau khi Macron rời đi, Brigitte, người không thể chịu đựng được nỗi đau thất tình, quyết định từ chức và sau đó đến Paris để gặp người tình. Sự quay lưng của người vợ Brigitte khiến trái tim ông Andre “chết hoàn toàn”.
Tuy nhiên, trước người vợ lừa dối của mình, ông Andre không hề kêu ca, cũng không nói xấu vợ trước mặt ai, sau đó, ông tập trung toàn bộ sự quan tâm vào 3 đứa con.
Dưới sự chăm sóc của cha, các con ông cũng rất ngoan. Người con trai tốt nghiệp đại học và trở thành kỹ sư, con gái lớn được nhận vào trường y khoa và trở thành chuyên gia tim mạch, còn cô con gái nhỏ trở thành luật sư.
Trong những năm bà Brigitte ra đi, ông Andre không tìm kiếm tình yêu khác, có lẽ ông vẫn mơ về một ngày nào đó vợ mình sẽ nguôi ngoai và trở về với gia đình.
Thật tiếc khi những mong ước của ông “tan thành mây khói”.
Năm 2006, bà Brigitte cuối cùng cũng quay lại, nhưng không phải để trở về mà là để ly hôn. Biết rằng sự chờ đợi của mình là vô nghĩa, ông Andre đã đồng ý chấm dứt cuộc hôn nhân hư danh này.
Sau khi bà Brigitte ly hôn 1 năm, ông Macron đã thực hiện lời hứa của mình và chính thức kết hôn với Brigitte, người lớn hơn ông 24 tuổi.
#Một quý ông đích thực
Sau khi ly hôn, ông Andre không bao giờ làm phiền cuộc sống của Brigitte, ông chuyển đến sống ẩn dật ở Paris, và tránh gặp Brigitte ngay cả trong các bữa tiệc có các con.
Cuộc hôn nhân thất bại này khiến ông bị tổn thương quá nhiều, ông chỉ có thể ẩn mình, chậm rãi xoa dịu vết thương.
Macron và Brigitte đã sánh bước cùng nhau như họ mong muốn. Câu chuyện tình yêu huyền thoại này lưu truyền khắp thế giới, nhưng không ai nhắc đến ông Andre bị tổn thương.
Vợ chồng Macron sống một cuộc sống hạnh phúc ngọt ngào, và bà Brigitte có lẽ đã hoàn toàn quên đi quãng thời gian hạnh phúc bên chồng cũ.
Năm 2015, bà Brigitte ngừng giảng dạy và bắt đầu tập trung hỗ trợ sự nghiệp của chồng. Ông Macron cũng nói trong chiến dịch tranh cử: "Nếu không có Brigitte, sẽ không có tôi bây giờ".
Năm 2017, ông Macron thắng lớn trong cuộc bầu cử tổng thống Pháp, trở thành tổng thống trẻ nhất trong lịch sử nước Pháp.
Có thời gian, báo chí rầm rộ đưa tin về đời tư của ông, thậm chí còn dò hỏi về nơi ở của ông Andre và vội vàng “ra tay trước”. Nhưng trước những dò hỏi của phóng viên, ông Andre không bao giờ nói xấu, ông chỉ bày tỏ một số kỳ vọng vào tổng thống với tư cách là người của công chúng. Đối mặt với chuyện tình cảm đã qua, ông giữ im lặng.
Vào tháng 12 năm 2019, ông Andre qua đời và thậm chí đám tang được tổ chức trong bí mật. Mãi đến ngày 7 tháng 10 năm 2020, con gái Tipun Ozier của ông mới thông báo tin cha mình qua đời.
Cô nói trong một tweet: "Cha tôi đã qua đời. Vào ngày 24/12/2019, ông ấy đã được chôn cất trong sự bảo vệ quyền riêng tư nghiêm ngặt nhất. Tôi rất ngưỡng mộ cha. Ông là một người đặc biệt. Ông nói rằng ông không muốn làm phiền quá nhiều sau khi mình qua đời. Vì vậy, chúng ta phải tôn trọng mong muốn của ông".
Người chồng cũ này không bao giờ khuấy động chuyện phản bội của vợ cũ, ông đã chọn cách rời xa thế giới theo cách riêng tư nhất, với lòng vị tha của mình.
Một mình ông gánh vác phần cô đơn nhất của một gia đình, để lại tình yêu và hạnh phúc cho những đứa trẻ và người vợ cũ..
Ông Andre, một quý ông đích thực!
Nguồn: Thanh Vân
Từ Võ Hữu Nhậm
* Thêm hình ảnh của ông Andre chồng trước của bà.

 

Tuesday, July 8, 2025

TRẢ EM …

Trả em chiều mùa Hạ 
Cho nắng hờn thương vay 
Bờ môi mềm thương nhớ 
Tình xa giọt lệ đầy

Trả em chiều Thu nhớ 
Lá vàng nhẹ buông rơi 
Tình mong manh theo gió 
Tìm đâu hình bóng người

Trả em mùa Xuân vội 
Sương lạnh thấm vào hồn 
Để tình thêm vương vấn 
Xa chi cuộc tình buồn

Trả em mùa Đông vắng 
Nụ hôn nồng ta trao 
Vòng tay nào sưởi ấm 
Lời yêu dấu nghẹn ngào

Trả em ngày tháng đợi 
Bên nhau chuỗi ngày sầu 
Bao giờ ta quên hết 
Một lần thôi mất nhau

Trả em lời tình tự
Vần thơ khép mi sầu
Những chiều mưa rớt nhẹ
Cho tình mãi thương đau

Trả em niềm nhung nhớ
Những chiều đi bên nhau
Bài tình thơ anh viết
Tình đẹp thuở ban đầu ...

Nguyễn Vạn Thắng

Wednesday, July 2, 2025

Không hay sao lại đỗ ngay Tú Tài (*) Cụ Tú hay Cu Tú ?

Hôm thứ hai 16 tháng 6 vừa qua, theo thông báo của Bộ Quốc gia Giáo dục, trên khắp nươc Pháp, tức cả Pháp hải ngoại, có 724 633 thi sinh ghi tên dự thi Tú Tài . Trong số này, có 2 thí sinh rất dặc biệt, một trẻ nhứt thế giới và từ trước tới nay, mới có 8 tuổi . Thông thường ở tuổi này, cậu bé đang học lớp Ba hoặc lớp Nhì là đã sớm rồi . Và thí sinh kia là một Cụ 78 tuổi . Người lớn tuổi sau Cụ, cũng cùng tham dự thi Tú Tài năm nay, vừa mừng sanh nhựt 68 tuổi . Dĩ nhiên cả ba người đều thi Tú Tài với tư cách thí sinh tự do .

Hiện nay, cả ba đang thi vấn đáp. Ngày 4 tháng 7 sẽ có kết quả.

Năm 2023, Pháp có cậu Tú 12 tuổi. Năm sau, ở Strasbourg, Miền  Đông-Bắc, có một cô bé 9 tuổi dự thi Tú Tài nhưng chẳng may không đậu. Không biết năm nay, bé có thi lại hay không .

Ở Bỉ, năm 2018, báo chí rùm beng tin vui cậu bé Laurent 8 tuổi ở vùng Flandre, phía Bắc, đậu Tú Tài. 

Chương  trình 3 năm Đệ II cấp, theo Việt nam trước kia là Đệ Tam, Đệ Nhị và Đệ Nhứt, sau là lớp 10, 11 vá 12, cậu bé chỉ học một năm rồi đi thi. Soạn thi, cậu bé học lớp luyện thi riêng vì chán học ở nhà trường. Laurent có chỉ số thông minh là 145, trong 2% những người có chỉ số thông minh trên 130 .


Tú Tài là tên gọi bằng  cắp kết thúc bậc Trung học ở Việt nam. Tên gọi bằng cấp «TúTài» dường như chỉ có ở Việt nam và từ thời xa xưa trong hệ thống giáo dục và khoa cử nho học nên mới có Tú Xương (1870-1907) và có thơ « Không hay sao lại đỗ ngay Tú Tài »

Tới lúc Tây cai trị, bằng cấp Trung học của Tây là « Le Baccalauréat » cũng được Việt nam gọi luôn là «Tú Tài» . Và Tú Tài tây !


Tú Tài


Theo Từ điển, chữ « Tú Tài » có nghĩa là «đẹp đẻ, có khả năng, tài giỏi» . Còn Tú Tài tây, Le Baccalauréat, lại hoàn toàn  không có nghĩa xa gần gì như chữ «Tú Tài » của ta hết cả. Chữ Baccalauréat, ta gọi là «Tú Tài tây», mượn từ chữ la-tinh thời trung cổ «Baccalaureus» có nghĩa là «thanh niên quí tộc muốn trở thành hiệp sĩ, sự chiến thắng – Le Chevalier» .

Tú Tài tây ra đời từ năm 1808 nhưng  qua năm sau, mới có khóa thi đầu tiên có 31 người dự thi, 30 người thi môn văn chương, 1 người thi văn chương và khoa học. Điều lạ là Paris không có thí sinh dự thi khóa đó .

Ở Hà nội, năm 1902, đã có Trường Trung học Đệ I cấp Paul Bert. Năm 1912 mở Đệ II cấp có 143 học sinh, có 2 học sinh người Tàu và 1 Nhựt bổn. Năm 1914, Toàn quyền Albert Sarraut cho mở rộng Trung  học Đệ II cấp. Năm 1919, Trung học Đệ II cấp khai giảng với tên «Trường Trung học Hà nội » (Lycée Hanoi) . Năm 1923, đổi thành Trung học Albert Sarraut. Tới năm 1940, trường được 1405 học sinh, tất cả đều học theo chương trình giáo dục như tại Pháp.

Như vậy Hà nội là xứ bảo hộ lại có Trung học Đệ Nhị cấp và có Tú Tài sớm trong lúc đó, Sài gòn là thuộc địa pháp, niên khóa 1922-1923, Trường Chasseloup-Laubat hảy còn là Collège chỉ dạy tới Brevet Elémentaire (Trung học Đệ I cấp) . Nhưng từ năm học 1926-27, nhà cầm quyền cho tổ chức bằng «Tú Tài bổn quốc» (Le Baccalauréat de l’Enseignement Secondaire local, thường  gọi Le Bachot local). Muốn thi Tú Tài bổn quốc, sau bằng Brevet, học sinh học lên lớp Seconde, và 1 năm nữa rồi đi thi. Tú Tài bổn quốc chỉ có Một bằng duy nhứt, chớ không phải Tú Tài I và Tú Tài II như chương trình pháp. Nhưng học và thi khó giàn mây xanh vì phải học nhiều môn mà Tú Tài Tây không có. Như văn chương pháp và việt, Triết Đông và cận Đông, triết Tây như trong chương trình tây, Toán, khoa học như chương trình tây, lại thêm cả chữ nho, sử địa tây và cả ta. Môn nào cũng khó và nhiều. Học sinh học không  kịp thở. Lý do có Tú Tài bổn quốc vì nhà cầm quyền thực dân bị các Cụ Bùi Quang Chiêu, với tờ La Tribune Indochinoise, và Nguyễn Phan Long, với tờ Echo Annamite, kịch liệt công  kích là Nhà nước chỉ cho dân chúng học tới Trung học Đệ  I cấp, theo chánh sách ngu dân của thực dân. 

Học khó, thi khó, thế mà qua Tây lại không vào Đại học được, phải thi lại Tú Tài tây. Đi làm, chức phận và lương thấp hơn những người có Tú Tài tây .

Muốn học thêm ở Việt nam, người có Tú Tài bổn quốc phải khăn gói ra Hà nội, vào học các trường Cao đẳng như Y, Dược, Kỹ thuật, Hành chánh. Thời hạn học từ 2 tới 4 năm. Tốt nghiệp trở thành Cán sự. Như học Y khoa trở thành Y sĩ Đông dương, làm việc phụ tá cho Quan Đốc-tờ Tây. Không có quyền mở Phòng khám bệnh. Về Công chánh, Cán sự, Phụ tá cho Kỷ sư Công chánh . Ở Nam kỳ, các ông này được dân nhà quê Miền Tây gọi «ông Họa đồ» vì các ông đo đất cát và vẽ lại ranh giới ruộng đất cho điền chủ. Học giả Nguyễn Hiến Lê cũng  là ông «Họa đồ» khi ông được bổ nhiệm tới Cao lãnh làm việc. Dân Sài gòn thì gọi là ông «Trường tiền» . Thời đó chưa nghe ai nói «Công  chánh» . Các ngành khác, như về Thương mại, Sư phạm hay Hành chánh, thì chỉ học 2 năm (Đào văn Hội, 15 năm Đèn sách, Sài gòn, 1971) .

Nhưng họ đều giỏi khi làm việc. Về sau này, những Y sĩ Đông dương được nhìn nhận là Y sĩ, Thầy thuốc, Médecin, có quyền mở Phòng mạch, Dưởng  đường, trên bảng chỉ ghi Médecin . Ở ngã tư Lê văn Duyệt – Hồng Thập tự, có Dưởng Đường Như Lân. Ông chủ là Y sĩ Đông dương Trần Như Lân thuộc trường hợp được «điều chỉnh» dưới thời chánh phủ Nguyễn văn Tâm.

Vế sau, nhà cầm quyền Hà nội mở Đại học thì các Trường  Cao đẳng được sáp nhập vào Đại học trở thành những Phân khoa.

Trở lại chương trình Trung học đông dương, qua niên khóa 1937-38, xét thấy Tú Tài bổn quốc quá rắc rối và thật sự không có giá trị lại bị dân chúng  công kích nên nhà cầm quyền dẹp bỏ. Và Sài gòn đã có tổ chức thi Tú Tài tây . Trường Chasseloup-Laubat có thêm Đệ Nhị cấp, trở thành Lycée. 


Tú kép, Tú mền, Tú đụp

Trong hệ thống Nho học ngày xưa, người thi đậu kỳ thi Hương được gọi là Sinh đồ. Tới năm 1828, vua Minh mạng  cho đổi lại là «Tú Tài» . 

Thi Hương, tức thi Tú Tài, đầu tiên tổ chức dưới triều vua Trần Thuận Tông năm 1396 . Gọi thi Hương  vì kỳ thi được tổ chức ở quê hương của thí sinh. Nhưng một trường thi gồm nhiều địa phương hành chánh. Như trường Nam ở Nam định tập trung thí sinh của các tỉnh chung  quanh Nam định. Trường Hà tập trung thí sinh chung quanh Hà nội.

Qua các đời vua Lê Thái Tông (1434-1439), Lê Nhân Tông (1443-1453), thi Hương qui định có 4 kỳ, gọi là bốn trường. 

Kỳ 1: thí sinh thi kinh nghĩa, thư nghĩa; 

Kỳ 2: chiếu, chế, biểu; 

Kỳ 3: thơ phú; 

Kỳ 4: văn sách.

Nền học củ chấm dứt vào những năm đầu thế kỷ XX . 


Đậu Tú Tài chưa đủ để được nhà vua bổ đi làm quan, mà chỉ được làm Thầy Đồ đi dạy học. Nên mới có ông Tú, Cụ Đồ, rất được dân chúng  trọng vọng. Làm quan như Quan Huyện, Quan Phủ, hay làm Quan ở Triều  Đình, phải đậu Cử nhơn . Thí sinh phải đậu 4 kỳ thi Hương, tức 4 Tú Tài, rồi tới Huế dự thi Hội, từ Cử nhơn tới Tiến sĩ . 

Người chỉ đậu 2 Tú Tài, tức đậu ở 2 trường thi, thì gọi là «Tú kép», 3 Tú Tài thì gọi là «Tú mền », 4 Tú Tài được gọi là «Tú đụp» .

Nhà thơ Trần Tế Xương ở Nam định (1870-1907) đi thi 8 lần thi Hương nhưng không đậu đủ 4 trường nên người đời gọi ông là Tú Xương .

Có một điều đáng ghi nhớ, ngay dưới thời quân chủ cực thịnh, trong  việc tổ chức thi cử và bổ nhiệm người đi làm quan, chánh quyền phải tuyệt đối tông trọng «Luật Hồi tỵ». Như không được bổ nhiệm một quan chức về nơi quê quán, không được phép cho con em dự thi nơi thân nhơn làm việc trong ban khảo thí. Luật này vẫn được áp dụng  cẩn thận cho tới thời Việt nam Cộng hòa .

Ngày nay, ở Việt nam, nhứt là ở Miền Trung và Bắc, có nhiều nơi nhà cầm quyền gồm cả một gia đình hay một dòng họ. Và điều này được cho là tiên tiến vì tất cả mọi người đều có khả năng và đều là đảng viên cộng sản .


3 thế hệ Tú Tài 

Bằng cắp Tú Tài tây ngày nay thường bị tra vấn về giá trị thiệt của nó, như về mặt hiểu biết, cách thi cử, hoặc giá trị thực dụng  như cái thông hành cho phép học lên cấp cao hơn hoặc vào cửa xí nghiệp. Có dư luận cho rằng Tú Tài sau những lần cải tổ, lần cuối năm 2021, nay chỉ là một cái xác chết nhưng tim còn đập .

Hôm 16/06 ?2025, Radio France cho phát thanh bài điều tra của nhà báo Anne-Lyvia Tollinchi. Trước đó, bà tới thăm môt gia đình người pháp ở Vaucluse (miền Nam) gồm 3 thế hệ Tú Tài, bà ngoại Mireille, mẹ Emma, con gái thí sinh năm nay là Chiara, để tìm hiểu nhận xét của họ về văn bằng Tú Tài .


Emma, Mireille et Chiara à Grambois (Vaucluse), juin 2025 (ANNE-LYVIA TOLLINCHI / RADIO FRANCE) 

Tú Tài vẫn còn nguyên giá trị của nó, khi trải dài qua 3 thế hệ của gia đình ở Vaucluse ?

Từ sau lần cải tổ gần đây, năm 2021, thí sinh chỉ có 4 môn thi viết, trước đây có gần cả chục phải vượt qua. Số thí sinh thi đậu ngày nay cũng lớn.Tiêu chuẩn phải từ 80%. Ngay trong một nhà, bà cháu, mẹ con đều thi Tú Tài, thời gian khác nhau theo thế hệ của mình . Chiara, 17 tuổi, thi năm nay, mẹ Emma, 50 tuổi, thi năm 1994 lúc 21 tuổi và bà, Mireille, 71 tuổi, thi năm 1973 .

Emma còn nhớ rỏ những lo âu, hồi họp lúc chờ vô vấn đáp . Bà ngồi ở hành lang  để ôn bài. Bà phải đậu vì Tú Tài rất quan trọng. Chỉ có hơn phân nửa dân chúng pháp có được Tú Tài.

Bà cho biết thế hệ của bà phải đi học, có bằng  cắp mới kiếm được việc làm. Bà nhận thấy rỏ cái khác biệt đó đối với thế hệ của cha mẹ bà và với con gái của bà.

Riêng về học lên cắp trên, bằng Tú Tài mở cửa vào các ngành khác nhau một cách rộng rải. Ngày nay, học sinh phải chọn ngành, chọn trường từ trước, và phụ thuộc vào số điểm có được của những  năm học trước khi thi. Vậy mà năm nào, sau khi các trường Cao đẳng, Đại học khai giảng, vẫn còn hàng chục ngàn học sinh có Tú Tài không có chổ học .

Năm 1973, bà Mireille không cần thêm bằng cấp nào khác nữa để có việc làm. Với bằng  Tú Tài G, về Quản trị và Thương  mại, chỉ vài tháng sau, bà có ngay việc làm. Chủ xí nghiệp còn khen bà có khả năng cao hơn việc làm của bà . Tới năm 90, theo Emma, thì tình hình đã không còn được như vậy nữa . Chỉ có Tú Tài thì không  kiếm được việc gì hết. Emma học thêm 2 năm lấy bằng Cao đẳng chuyên nghiệp. Nhưng sau đó, bà phải học lên Cử nhơn Khoa học Giáo dục để có việc làm khá hơn.

Chiara theo hồ sơ đã được nhận vào học ngành viễn thông ở Aix sau khi đậu Tú Tài cuối tháng 6 này.

Chuyện học lên sau Tú Tài ngày nay là cả một áp lực đè nặng  lên thí sinh Tú Tài, còn nặng hơn cả việc rớt hay đậu Tú Tài.

Ngày trước nhiều người khóc vì không có Tú Tài. Ngày nay, nhiều người khóc vì không biết học ở đâu .

Bà Mireille làm một cử chỉ truyền thống trong gia đình có từ nhiều thế hệ để chúc may mắn cháu ngoại đậu Tú Tài vào đầu tháng 7 này là xoa ngón tay cái, ngón may mắn. Lấy ngón tay cái đặt vào lòng  bàn tay và nghĩ về người mình cầu chúc may mắn. Người đi thi sẽ thi đậu .

Bà cầu chúc cháu ngoại của bà sẽ đậu Tú Tài kỳ thi này !

(*) Thơ của Tú Xương

Nguyễn thị Cỏ May